- Գրիր՝ ինչ խոսքի մասեր են։ Տրված բառերից բայե՛ր կազմիր:
Ա. Ծաղիկ, քար, անուն, քարոզ, ձև: գոյական
Բ. Մեծ, բարձր, կարմիր, տափակ, սուր: ածական
Գ. Ոչինչ, բոլոր, նույն, ամբողջ: դերանուն
Դ. Կրկին, արագ, դանդաղ, հաճախ: մակբայ
Ե. Վա՜յ, մկըկը, տը՜զզ, թրը՛խկ: ձայնարկություն
2․ Տրված բայերից նորե՛րն ստացիր` դրանք միացնելով Բ խմբի նախածանցների հետ:
Ա.Նայել, կառուցել, գրել, ճառել, դառնալ, հայտնել:
Բ.Անդր, վեր, արտ, հակ, մակ, ստոր:
վերանայել, վերակառուցել, ստորագրել, հակաճառել, անդրադառնալ, արտահայտել
3․ Ի՞նչ սկզբունքով են խմբավորվել բայերը։
Ա. Տեսնել, իջնել, բարձրանալ, մեծացնել: ածանցավոր
Բ.Ձևափոխել, շրջանցել, հեռագրել, մեղադրել պարզ բայեր
Գ. Գլուխ տալ, ձիգ տալ, գործ անել, վեր կենալ: հարադիր բայեր
4․ Տրված բառերից որքան հնարավոր է ածանցավոր բայեր կազմիր։
Ա. Ընկեր-ընկերանալ, թանձր-թանձրանալ, խոր-խորանալ:
Բ. Վախ-վախենալ, կամ-կամենալ, մոտ-մոտենալ:
Գ. Հաս-հասնելիս, անց-անցնելիս, հագ-հագնելիս:
Դ-. Թիռ-թռչել, սառ-սառչել, կիպ-կպչել:
Տրված բայերից անորոշ դերբայի այլ բայեր կազմիր՝ նշելով կազմած բայերի տեսակը։
Մեծացնել, հեռացնել, գգացնել, վախեցնել, հիշեցնեյ, թռցնել, տեսցնել:
մեծացնելիս, հեռացնելուց, գգացնելով, վախեցնելուց, թռցնելիս, տեսնելով
Տրված բայերի անցյալ կատարյալի ձևերը /1-ին դեմք, եզակի թիվ/ կազմիր։ Գրիր բայածանցի հետ կատարված փոփոխությունները։
Հեռանալ, հագենալ, մոտենալ, դալկանալ, ամրանալ, գտնել, տեսնել, թռչել, փախչել, հասցնել, մեծացնել:
հեռացա, հագեցա, մոտեցա, դալկացա, ամրացա, գտա, տեսա, թռա, փախա, հասցրեցի, մեծացրեցի
Գրիր տրված բայերի սահմանական եղանակներն իրենց բոլոր ժամանակաձևերով։
բարձրանալ, բռնել
բարձրանում եմ, բռնում եմ-անկատար ներկա
բարձրանում էի, բռնում էի-անկատար անցյալ
բարձրանալու եմ, բռնելու եմ-ապառնի ներկա
բարձրանալու էի, բռնելու էի-ապառնի անցյալ
բարձրացել եմ, բռնել եմ-վաղակատար ներկա
բարձրացել, էի, բռնել էի-վաղակատար անցյալ
բարձրացած եմ, բռնած եմ-հարակատար ներկա
բարձրացած էի, բռնած էի-հարակատար անցյալ
բարձրացրի-բարձրացրինք, բռնեցի-բռնեցինք-անցյալ կատարյալ
Գրիր տրված բայերի ըղձական, ենթադրական, հարկադրական, հրամայակն եղանակաները / 2-դեմք, հոգնակի թիվ/ իրենց բոլոր ժամանակաձևերով։
թռչել, վախենալ, հանել,
թռչեք, վախենաք, հանեք-ըղձական ապառնի
թռչեիք, վախենայիք, հանեիք-ըղձական անցյալ
կթռչեք, կվախենաք, կհանեք-ենթադրական ապառնի
կթռչեիք, կվախենայիք, կհանեիք-ենթադրական անցյալ
պիտի թռչեք, պիտի վախենաք, պիտի հանեք-հարկադրական ապառնի
պիտի թռչեք, պիտի վախենայիք, պիտի հանեիք-հարկադրական անցյալ
Տրված բայերի անցյալ ժամանակը կազմելու միջոցով պարզի՛ր, թե ընդգծվածները ո՛ր բառերի մեջ են արմատի մասեր և որտեղ` բայ կազմող ածանցներ
կպչել- կպել է, հաչել — հաչել է (կպչել բառի մեջ չ-ն ածանց է):
վանել, մանկանալ-ան ածանց է, հենել, մեռնել-ն ածանց է, բռնել-ն արմատ է, խաչել, հառաչել, բարձրանալ-ան ածանց է, բռնել, թռչել-չ ածանց է, վախենալ-են ածանց է, հանել,
191.Ընդգծի՛ր տրված անորոշ, անկատար, վաղակատար, հարակատար դերբայների վերջավորություններից առաջ ընկած մասերը (հիմքերը) և պատասխանի՛ր հարցերին:
Ա Զգալ, ծերանալ, կպչել, տեսնել:անորոշ
Բ. Զգում (է), ծերանում (է), կպչում (է), տեսնում (է): անկատար ներկա
Գ. Զգացել (է), ծերացել (է), կպել (է), տեսել (Է է): վաղակատար
Դ. Զգացած, ծերացած, կպած, տեսած: հարակատար
Ո՞ր դերբայների հիմքերն են իրար նման:
հարակատար,վաղակատար
Ո՞ր հիմքերը կարելի է կոչել անցյալի հիմք:
հարակատար, վաղակատար
Ինչպե՞ս կանվանես մյուս հիմքը:
անորոշ
192.Փակագծում դրված բայերը դարձրու անցյալ կատարյալ։
Դուք ինչ-որ երերուն տախտակի վրա (ամրացնել-ամրացրի) այդ վանդակը:
Ինչո՞ւ դու քո հոտն իմ դաշտում (արածեցնել-արածեցրիր):
Հավերը (երկարացրին) վզները դեպի ներքև, նայեցին դես ու դեն:
Նա իր ձիուն (մեծացնել-մեծացրեց) չամչով ու գարիով:
Ես հավանաբար (ձանձրացնել-ձանձացրի) ունկնդիրներին:
Մենք անզգուշորեն (թռցնել-թռցրի) արևկող անող թռչուններին:
Դառնալ բայի տրված ձևերում առանձնացրո՛ւ նրա երկու հիմքերը: Դառնալ-անորոշ, դառնում, դառնա, կդառնա, պիտի դառնա, դարձել-անցյալ կատարյալ, դարձող, դարձած, դարձավ:
Ուտել և լինել բայերի անցյալի և անկատարի (կամ ներկայի) հիմքերով բայաձևեր կազմի՛ր:
Ուտ,կեր: Լին, եղ:
Կատարիր ձևաբանական և շարահյուսական վերլուծություն։
Լինելդ վայելելը միշտ տխուր ցավ կունենա, որովհետեւ քո բոլոր ներկայությունները գնալուդ մասին են։