Հայոց Լեզու

195. 2)
196. 1)

6. 2)
7. 1)
8. 1)

120. 1)

4. վաղ արթնացա, խախտվում էր լռությունը

11. Ո՞վ, Ներկարա՞ր, իմ

Հայոց Լեզու

Խնդիրներ և պարագաներ
Որոշիչ, հատկացուցիչ, բացահայտիչ

1․ Կատարե՛ք շարահյուսական և ձևաբանական վերլուծություն։

Շարահյուսական Վերլուծություն

-Դու-ենթակա գարուն ես-ստորոգյալ,
ես-ենթակա ծառ-հատկացուցիչ եմ քեզ-ուղիղ խնդիր սպասող-ստորոգյալ.
ծաղկում եմ-ստորոգյալ, երբ-ժամանակի պարագա գալիս ես-ստորոգյալ:

-Ես-ենթակա հող եմ-ստորոգյալ,
դու-ենթակա ամպ ես-ստորոգյալ իմ-ուղիղ խնդիր երկնքում-հատկացուցիչ.
երբ-ժամանակի պարագս անձրևում ես-ստորոգյալ,
կանաչում եմ-ստորոգյալ ինչպես-ձևի պարագա պարտեզ-հատկացուցիչ:

-Դու-ենթակա երկիրն ես-ստորոգյալ,
ես-ենթակա՝ քո- շուրջը- պտտվող- լուսին-,
ցերեկն-հատկացուցիչ իմ-ուղիղ խնդիր լույսը-ենթակա առնում եմ-ստորոգյալ քեզնից-հատկացուցիչ
և լույս-ենթակա եմ տալիս-ստորոգյալ քո-ձևի պարագա գիշերին-ձևի պարագա:

-Ես-ենթակա լեռ եմ-ստորոգյալ,
դու-ենթակա՝ իմ-ենթակա խորքում-հատկացուցիչ եռացող-ստորոգյալ լավա-ձևի պարագա,
երբ-ժամանակի պարագա բխում ես-ստորոգյալ,
հուր-ենթակա եմ դառնում-ստորոգյալ ու կրակ-հատկացուցիչ:

-Դու-ենթակա լույսն ես-ստորոգյալ,
ես-ենթակա՝ լուսավորվողը-հատկացուցիչ քեզնից-ձևի պարագա,
եթե-պատճառի պարագա լույսդ-ենթակա տաս-ստորոգյալ ուրիշին-ձևի պարագա,
ես չեմ մթնի,
կզատվեմ-ստորոգյալ ինձնից-ենթակա և կդառնամ-ստորոգյալ ուրիշ-ենթակա:

2․ Ընդգծված դերբայական դարձվածները վերածի՛ր երկրորդական նախադասությունների: Ո՞ր դերբայից ինչպիսի՞ դիմավոր ձևեր են ստացվում:

Շտապ եզրակացություն անելիս կարելի է սխալվել:
Սխալվել է, որ շտապ եզրակացություն է անել:
Բնության հավասարակշռությունը խախտելիս պետք է մտածել հետևանքի մասին:
Հետևանքի մասին պետք է մտածել, բնության հավասարակշռությունը խախտելիս:
Երկրի ձգողության ազդեցության տակ գտնվող բեռր կախենք թելից:
Բեռը, որը երկրի ձգողության ազդեցության տակ գտնվում, պետք է կախենք թելից:
հասցնում իրենց սխալները երբեմն շատ ուշ գիտակցող մարդկանց:
Իրանք սխալները երբեմն, շատ ուշ է գիտակցում:
Կենդանաբանները հավաքեցին որսի ժամանակ խփված աղվեսները:
Որսի ժամանակ, խփված աղվեսներին հավաքեցին կենդանաբանները:
Դեպի մորուտը ուղղություն վերցրած հետախույզը կտրուկ թեքվեց դեպի լանջը
Ուղղություն վերցրած մորուտը, կտրուկ թեքվեց հետախույզը՝ դեպի արջը:

Հայոց Լեզու

1. Գրիր՝ ինչ խոսքի մասեր են։ Տրված բառերից բայե՛ր կազմիր:

Ա. Ծաղիկ, քար, անուն, քարոզ, ձև: գոյական
Բ. Մեծ, բարձր, կարմիր, տափակ, սուր: ածական
Գ. Ոչինչ, բոլոր, նույն, ամբողջ: դերանուն
Դ. Կրկին, արագ, դանդաղ, հաճախ: մակբայ
Ե. Վա՜յ, մկըկը, տը՜զզ, թրը՛խկ: ձայնարկություն

2․ Տրված բայերից նորե՛րն ստացիր` դրանք միացնելով Բ խմբի նախածանցների հետ:

Ա.Նայել, կառուցել, գրել, ճառել, դառնալ, հայտնել:
Բ.Անդր, վեր, արտ, հակ, մակ, ստոր:
վերանայել, վերակառուցել, ստորագրել, հակաճառել, անդրադառնալ, արտահայտել

3․ Ի՞նչ սկզբունքով են խմբավորվել բայերը։

Ա. Տեսնել, իջնել, բարձրանալ, մեծացնել: ածանցավոր
Բ.Ձևափոխել, շրջանցել, հեռագրել, մեղադրել պարզ բայեր
Գ. Գլուխ տալ, ձիգ տալ, գործ անել, վեր կենալ: հարադիր բայեր

4․ Տրված բառերից որքան հնարավոր է ածանցավոր բայեր կազմիր։

Ա. Ընկեր-ընկերանալ, թանձր-թանձրանալ, խոր-խորանալ:

Բ. Վախ-վախենալ, կամ-կամենալ, մոտ-մոտենալ:

Գ. Հաս-հասնելիս, անց-անցնելիս, հագ-հագնելիս:

Դ-. Թիռ-թռչել, սառ-սառչել, կիպ-կպչել:

Տրված բայերից անորոշ դերբայի այլ բայեր կազմիր՝ նշելով կազմած բայերի տեսակը։

Մեծացնել, հեռացնել, գգացնել, վախեցնել, հիշեցնեյ, թռցնել, տեսցնել:

մեծացնելիս, հեռացնելուց, գգացնելով, վախեցնելուց, թռցնելիս, տեսնելով

Տրված բայերի անցյալ կատարյալի ձևերը /1-ին դեմք, եզակի թիվ/ կազմիր։ Գրիր բայածանցի հետ կատարված փոփոխությունները։

Հեռանալ, հագենալ, մոտենալ, դալկանալ, ամրանալ, գտնել, տեսնել, թռչել, փախչել, հասցնել, մեծացնել:

հեռացա, հագեցա, մոտեցա, դալկացա, ամրացա, գտա, տեսա, թռա, փախա, հասցրեցի, մեծացրեցի

Գրիր տրված բայերի սահմանական եղանակներն իրենց բոլոր ժամանակաձևերով։
բարձրանալ, բռնել

բարձրանում եմ, բռնում եմ-անկատար ներկա
բարձրանում էի, բռնում էի-անկատար անցյալ
բարձրանալու եմ, բռնելու եմ-ապառնի ներկա
բարձրանալու էի, բռնելու էի-ապառնի անցյալ
բարձրացել եմ, բռնել եմ-վաղակատար ներկա
բարձրացել, էի, բռնել էի-վաղակատար անցյալ
բարձրացած եմ, բռնած եմ-հարակատար ներկա
բարձրացած էի, բռնած էի-հարակատար անցյալ
բարձրացրի-բարձրացրինք, բռնեցի-բռնեցինք-անցյալ կատարյալ

Գրիր տրված բայերի ըղձական, ենթադրական, հարկադրական, հրամայակն եղանակաները / 2-դեմք, հոգնակի թիվ/ իրենց բոլոր ժամանակաձևերով։
թռչել, վախենալ, հանել,

թռչեք, վախենաք, հանեք-ըղձական ապառնի
թռչեիք, վախենայիք, հանեիք-ըղձական անցյալ

կթռչեք, կվախենաք, կհանեք-ենթադրական ապառնի
կթռչեիք, կվախենայիք, կհանեիք-ենթադրական անցյալ

պիտի թռչեք, պիտի վախենաք, պիտի հանեք-հարկադրական ապառնի
պիտի թռչեք, պիտի վախենայիք, պիտի հանեիք-հարկադրական անցյալ

Տրված բայերի անցյալ ժամանակը կազմելու միջոցով պարզի՛ր, թե ընդգծվածները ո՛ր բառերի մեջ են արմատի մասեր և որտեղ` բայ կազմող ածանցներ

կպչել- կպել է, հաչել — հաչել է  (կպչել բառի մեջ չ-ն ածանց է):
վանել, մանկանալ-ան ածանց է, հենել, մեռնել-ն ածանց է, բռնել-ն արմատ է, խաչել, հառաչել, բարձրանալ-ան ածանց է, բռնել, թռչել-չ ածանց է, վախենալ-են ածանց է, հանել,

191.Ընդգծի՛ր տրված անորոշ, անկատար, վաղակատար, հարակատար դերբայների վերջավորություններից առաջ ընկած մասերը (հիմքերը) և պատասխանի՛ր հարցերին:

Ա Զգալ, ծերանալ, կպչել, տեսնել:անորոշ
Բ. Զգում (է), ծերանում (է), կպչում (է), տեսնում (է): անկատար ներկա
Գ. Զգացել (է), ծերացել (է), կպել (է), տեսել (Է է): վաղակատար
Դ. Զգացած, ծերացած, կպած, տեսած: հարակատար

Ո՞ր դերբայների հիմքերն են իրար նման:
հարակատար,վաղակատար
Ո՞ր հիմքերը կարելի է կոչել անցյալի հիմք:
հարակատար, վաղակատար
Ինչպե՞ս կանվանես մյուս հիմքը:
անորոշ

192.Փակագծում դրված բայերը դարձրու անցյալ կատարյալ։

Դուք ինչ-որ երերուն տախտակի վրա (ամրացնել-ամրացրի) այդ վանդակը:
Ինչո՞ւ դու քո հոտն իմ դաշտում (արածեցնել-արածեցրիր):
Հավերը (երկարացրին) վզները դեպի ներքև, նայեցին դես ու դեն:
Նա իր ձիուն (մեծացնել-մեծացրեց) չամչով ու գարիով:
Ես հավանաբար (ձանձրացնել-ձանձացրի) ունկնդիրներին:
Մենք անզգուշորեն (թռցնել-թռցրի) արևկող անող թռչուններին:

Դառնալ  բայի տրված ձևերում առանձնացրո՛ւ նրա երկու հիմքերը: Դառնալ-անորոշ, դառնում, դառնա, կդառնա, պիտի դառնա, դարձել-անցյալ կատարյալ, դարձող, դարձած, դարձավ:

Ուտել և լինել բայերի անցյալի և անկատարի (կամ ներկայի) հիմքերով բայաձևեր կազմի՛ր:

Ուտ,կեր: Լին, եղ:

Կատարիր ձևաբանական և շարահյուսական վերլուծություն։

Լինելդ վայելելը միշտ տխուր ցավ կունենա, որովհետեւ քո բոլոր ներկայությունները գնալուդ մասին են։

Հայոց Լեզու

1. Դերբայներ

Դուրս գրել բոլոր դերբայները՝ գրելով՝ որ դերբայն է, նախադասության մեջ ինչ պաշտոն ունի։

 «Մի անգամ իմ բարեկամ մի որսորդ մեր հանդի անտառուտ սարերից մի եղնիկ էր նվեր բերել երեխաներիս համար»:
— Այսպես է սկսում ընկերս աշնանային մի երեկո, երբ նստած միասին նրա պատշգամբում, հիացած նայում էինք հեքիաթական վերջալույսով վառվռուն սարերին, որոնց վրա մակաղած հոտերի նման մեղմորեն հանգչում էին ոսկեգեղմ անտառները:- «Այդ մի մատաղ ու խարտյաշ եղնիկ էր, խորունկ, սև ու ջինջ աչքերով, որ ծածկվում էին երկայն, նուրբ թարթիչների տակ:- Կամաց-կամաց մեր վրա սովորեց նա. էլ չէր փախչում, չէր վախենում մեզնից. մանավանդ շա՜տ մտերմացել էր երեխաներիս հետ. նրանց հետ միասին վազվզում էր պարտեզում, նրանց հետ ճաշում էր, նրանց հետ քնում:- Մի բան ինձ շատ էր զարմացնում: Եղնիկը թեև այնպես ընտելացել էր մեզ, սովորել էր մեր տանն ու դռանը, բայց մեկ-մեկ մեզնից թաքուն բարձրանում էր այս պատշգամբը և ուշագրավ, լռիկ նայում էր հեռու` անտառներով փաթաթված սարերին. ականջները լարած խորասույզ լսում էր անտառների խուլ ու անդուլ շառաչը, որ երբեմն ուժեղանում էր, երբեմն բարականում` նայելով հովերի թափին: Նայում էր նա այնպե՜ս անթարթ և այնպե՜ս ինքնամոռաց, որ երբ պատահում էր բարձրանում էի պատշգամբը, ինձ բավական միջոց չէր նկատում և երբ հանկարծ ուշքի էր գալիս` նետի պես ծլկվում էր մոտիցս…

նստած-հարակատար դերբայ, տեղի պարագա
հիացած-հարակատար դերբայ, որոշիչ
մակաղած-հարակատար դերբայ, որոշիչ
փաթաթված-հարակատար դերբայ, տեղի պարագա
լարած-հարակատար դերբայ, որոշիչ
նայելով-անորոշ դերբայ, պատճառական պարագա

2․ Կետադրիր՝

Կորցնելով Նունուֆարին՝ Մարտին ապերը կորցնում է նաև աշխարհի հետ իր հոգու կապը:Մարտին ապերը կորցնում է նաև աշխարհի հետ իր հոգու կապը՝ կորցնելով Նունուֆարին։
Մարտին ապերը, կորցնելով Նունուֆարին, կորցնում է նաև աշխարհի հետ իր հոգու կապը։
Գիշերային քամին, որից տնքում են ծառերը, ահով է լցնում նրա սիրտը:
Նոյեմի ամուսինը՝ Արտուշը, Օրանի ամենամեծ հարուստներից է:
Շահամոլության անսանձ կիրքը սպանել է նրա մեջ ամենակարևոր բանը՝ խիղճը։

Կատարել ձևաբանական վերլուծություն.
Օհանը-գոյական, հատուկ, եզակի, ուղղական հոլով
Զանու-գոյական, հատուկ, եզակի, սեռական հոլով
հայրն-գոյական, հասարակ, եզակի
է եղել-բայ, սահմանական եղանակ, անցյալ անկատար
անհանգիստ-որակական ածական, բաղդատական աստիճան
ինքն-անձնական դերանուն
իր-անձնական դերանուն
ասածի-հարակատար դերբայ
և-շաղկապ
հակառակ-հարաբերական դերանուն
մարդ-գոյական, հասարակ, եզակի, հայցական հոլով
Եզան-գոյական, հասարակ, եզակի, սեռական հոլով
նման-որակական ածական, բաղդադական աստիճան
աշխատել-անորոշ դերբայ
գիտեր-բայ, սահմանական եղանակ, անցյալ ժամանակ
նրա-ցուցական դերանուն
շալակը-գոյական, հասարակ, եզակի, հայցական հոլով
ոչ ոք-ժխտական դերանուն
ընդունակ-որակական ածական, գերադրական աստիճան
չէր-?
տեղից-գոյական, հասարակ, եզակի, բացառական հոլով
շարժել-անորոշ դերբայ
Ձեռքը-գոյական, հասարակ, եզակի, ուղղական հոլով
եթե-շաղկապ
ձիու-գոյական, հասարակ, եզակի, սեռական հոլով
մեջքին-գոյական, հասարակ, եզակի, տրական հոլով
էր դնում-բայ, սահմանական եղանակ, ներկա ապակատար
ուժով-գոյական, հասարակ, եզակի, գործիական հոլով
ձին էլ-?
կռանում էր-գոյական, հասարակ, եզակի, ներկա ապակատար
փորը-գոյական, հասաարակ, եզակի, ուղղական հոլով
գետնին-գոյական, հասաարակ, եզակի, տրական հոլով
խփում-բայ, սահմանական եղանակ
Երբեմն-մակբայ
անհայտանում էր-բայ, սահմանական եղանակ, ներկա ապակատար
մի քանի-անորոշ դերանուն
օրից-գոյական, հասարակ, եզակի, բացառական հոլով
հետո-մակբայ
նորից-մակբայ
երևում-բայ, սահմանական եղանակ

Հայոց Լեզու

1. Դերանուն
2. Դերանունները քանի՞ տեսակ են լինում:
   Դերանունները ութ տեսակի են` անձնական, ցուցական, փոխադարձ, հարցական, հարաբերական, որոշյալ, անորոշ, ժխտական:
   Յուրաքանչյուր տեսակից բեր օրինակներ:
   
3. Անձնական դերանուններն են՝ ես, ինքս, մենք, ինքներս, դու, ինքդ, դուք, ինքներդ, նա, ինքը, նրանք, իրենք:
   Ցուցական դերանուններն են` սա, դա, նա, այս, այդ, այն, սույն, նույն, միևնույն, մյուս, այսպես, այդպես, այնպես, այսպիսի, այդպիսի, այնպիսի, նույնպիսի, այսքան, այդքան, այնքան, նույնքան, այսչափ, այդչափ, այնչափ, նույնչափ, այստեղ, այդտեղ, այնտեղ:
    Փոխադարձ դերանուններն են` իրար, միմյանց, մեկմեկու կամ մեկմեկի:
    Հարցական դերանուններն են` ո՞վ, ի՞նչ, ինչպիսի՞, ինչքա՞ն, ինչպե՞ս, ինչու՞, ո՞ր, ո՞րը, որքա՞ն, որչա՞փ, որպիսի՞, ո՞րերորդ, որտե՞ղ, ե՞րբ, ու՞ր, քանի՞, քանի՞սը, քանի՞երորդ:
   Հարաբերական դերանունները նույն հարցական դերանուններն են, որոնք, սակայն, արտահայտում են ոչ թե հարցում, այլ մի նախադասություն կապում են մյուսին:
   Որոշյալ դերանուններն են՝ ամբողջ, ամեն, ամեն մի, բոլոր, յուրաքանչյուր, ողջ, համայն, ամենայն, ամբողջը, ամենը, ամեն ինչ, ամեն մեկը, ամեն ոք, ամենքը, բոլորը, յուրաքանչյուրը, յուրաքանչյուր ոք, ողջը:
    Անորոշ դերանուններն են` ինչ—որ, ինչ—ինչ, ոմն, մեկը, մեկնումեկը, մի, մի քանի, մի քանիսը, ուրիշ, այլ, այսինչ, այնինչ, որոշ, որևէ, ովևէ, երբևէ, երբևիցե, որևիցե:
    Ժխտական դերանուններն են` ոչ ոք, ոչինչ, ոչ մի, ոչ մեկը:
4. Հոլովի՛ր մենք, դու անձնական դերանունները:
   Մենք ինքներս, դուք ինքներդ
5. Հոլովիր պահարան բառը:
   պահարանից, պահարանով
6. Դերանուններից յուրաքանչյուրի դիմաց գրի(ր իր հատկանիշները՝
   իր —իրենց
   նրան-նրանց
   ինձ —ինձնից
   քեզնից-քեզ
7. Գրի՞ր բայերի բոլոր հատկանիշները,
   վազում էր —վազիր
   երգել էի —երգիր
   պիտի կարդար-կարդա
   երգելու է-երգի
   կարդաց-կարդա
   նկարեն —նկարիր
   կխոսեն-խոսիր
   օրորվեցին —օրորվի
   մի՛ ասա-ասա
   կարդա՛-կարդացի
8.  Նախադասություններից դուրս գրիր բայական անդամի լրացումները՝ նշելով նախադասության մեջ նրանց պաշտոնը։
   
   Եվ քարավանը Աբու – Լալայի` աղբյուրի նման մեղմ կարկաչելով-միջոցի անուղղակի խնդիր`
   Քայլում էր-հանգման խնդիր հանգիստ, նիրհած գիշերով, հնչուն զանգերի անուշ ղողանջով:
   
   Հավասար քայլով չափում էր-հանգման խնդիր ճամփան այն քարավանը ոլոր ու մոլոր,
   Եվ ղողանջները ծորում-հանգման խնդիր քաղցրալուր` ողողում էին-հանգման խնդիր դաշտերը անդորր:
   
   Մեղկ փափկության մեջ Բաղդադն էր նիրհում-հանգման խնդիր ջեննաթի շքեղ, վառ երազներով,
   Գյուլստաններում բլբուլն էր երգում-հանգման խնդիր գազելներն անուշ` սիրո արցունքով:
   
   կարկաչելով
   Քայլում էր
   չափում էր
   ծորում
   ողողում էին
   նիրհում էր
   երգում էր
9.  Կարդա գոյականական անդամի լրացումները՝ որոշիչ, հատկացուցիչ, բացահայտիչ։ Յուրաքանչյուրից բեր մի օրինակ։
   Որոշիչ՝ Օրինակ՝  Լուսավոր  երազների գրկում ճախրում էին  սիրահարված  պատանու հոգու թևերը։
   Հատկացուցիչ՝ գոյականով —  Արևը չորացնում է գետի խոնավությունը:  (Ակսել Բակունց)
   դերանունով-  Սակայն ձեր մայրերն անհամեմատ ավելի բախտավոր են…  (Ավ. Իսահակյան)
   Բացահայտիչ՝
10. Նախադասություններից դուրս գրիր գոյականական անդամի լրացումները՝ նշելով նախադասության մեջ նրանց պաշտոնը։
    
    Մեխակի բույրով հովն էր շշնջում հեքիաթներն հազար ու մի գիշերվա,
    Արմավն ու նոճին անուշ քնի մեջ օրորվում էին ճամփեքի վրա:
    
    Եվ քարավանը` օրոր ու շորոր, զնգում էր առաջ ու ետ չէր նայում. —
    Անհայտ ուղին էր Աբու – Լալային բյուր հրապույրով կանչում, փայփայում:
    
    – Գնա, միշտ գնա, իմ քարավանս, և քայլիր մինչև օրերիս վերջը,–
    Այսպես էր խոսում իր սրտի խորքում Աբու Մահարին Մահարին, մեծ բանաստեղծը:

Հայոց Լեզու

1. Տրված նախադասություններում առանձնացրո՛ւ գերադաս և ստորադաս նախադասությունները: Կազմիր նախադասության գծապատկերը։
   
   Եթե հանկարծ վարազները լսեն ետ մնացած խոզի ճիչը, Գերադաս սրածայր թրերի պես կշողշողան ժանիքները, Գերադաս անշնորհք շարժումներով արջին կմնա բարձրանալ կաղնու վրա։ Ստորադաս

2․ Հետևյալ նախադասությունը ենթարկիր ձևաբանական, շարահյուսական

վերլուծության:

Նա սպանած և ոչ մի կենդանու ձեռք չէր տալիս և շներին կշտացնելուց հետո վերադառնում էր տուն։

Ձևաբանական

Նա-ցուցական դերանուն
սպանած-հարակատար դերբայ
և-շաղկապ
ոչ մի-ժխտական դերանուն
կենդանու-գոյական, հասարակ, եզակի, սեռական հոլով
ձեռք-գոյական, հասարակ, եզակի, ուղղական հոլով
չէր տալիս-բայ, սահմանական եղանակ, ժխտական ապառնի
և-շաղկապ
շներին-գոյական, հասարակ, հոգնակի, գործիակա հոլով
կշտացնելուց-հարակատար դերբայ
հետո-մակբայ
վերադառնում էր-բայ, սահմանական եղանակ, ներկա ապառանի
տուն-գոյական, հասարակ, եզակի, ուղղական հոլով

3. Ի՞նչ հնչյունափոխություն կա:
գլխարկ-ու-ը
գունավոր-ույ-ու
բռնապետ-ու-ը
կրկնել-ի-ը
ձնհալ-յու-ը
ծննդյան-ու-ը
թռչնակերպ-յու սղվել է
ձվաձև-ու-ը

4․ Կետադրիր նախադասությունը։

Գիշեր է դառնում և գիշերվա հետ որսի են ելնում՝ Մթնաձորի բնիկները։ 
Մթնաձորի ծերունի անտառապահը, Պանինը մի գարունքի տեսել է վարազի կմախքը ժանիքըծառի բնում:
Եվ՝ հոգնությունից, հանգստանում էր աչքը հեռու սարերին։
Նստել էր ու միտք էր անում՝ ականջը սիմինդրի տերևների խշշոցին։
Հնձանի ստվերում ուռենու կողովների մեջ, սև խաղողը շողշողում էր։
Ներսը քարե տաշտի մեջ, Դիլան դային մինչև ծնկները բաց ոտներով, ճմլում էր խաղողը և արնագույն շիրան քարե տաշտից ծորում էր կավե կարասը։
Դու Վարդան Գրիգորյանդ և նրանք Արամ և Աշոտ Գասպարյանները, պիտի մասնակցեք մրցույթին։
Որպես հայ ազգային հերոս, Վարդան Մամիկոնյանը պաշտամունք է դարձել։

5․ Կետադրի՛ր․

• Գայանեի ներկաներին ուղղված՝ հայացքը միանգամից սառեց:
• Կաքավի որսորդի հրացանից խոցված՝ մարմինն ընկավ լիճը:
• Յուրաքանչյուրի ինձ ուղղված խոսքը, խոցում էր սիրտս:
• Առագաստանավի անցյալ դարում, ապրած նավապետի գրառումները գտնվեցին։
• Արեգակի ընդամենը մի քանի րոպե տևող խավարումը, սարսափ առաջացրեց մարդկանց մեջ:
• Կերպարանքը փաթաթված սև թիկնոցով, առանց դուռը բախելու ներս մտավ:
• Երկու լեռնաշղթաների արանքում, որի մեջտեղով գլորվում էր լեռնային գետակը ընկած է փոքրիկ քաղաքը:
• Ապարանքի շուրջբոլորը քարե հաստաբեստ պարիսպ էր՝ աշտարակներով ու երկաթյա դռներով որոնք զարդարված էին ոսկեձույլ արձանիկներով:

4․ Կետադրի՛ր․

Սոնան էր, զառ մանդիլով նորահարսը լույս ատամներով այն աղջիկը, որ որպես զրնգան ծիծաղում էր, երբ առվակի մեջ կախում էր սպիտակ սրունքները, իսկ դրացու տղան Դիլանը, ջուր էր ցնցղում նրա ողկույզի պես գանգուր մազերին։

Հայոց Լեզու

Ստորադաս նախադասությունների շարահյուսական պաշտոնները։

1․Ընդգծիր երկրորդական նախադասությունները և որոշիր նրանց բնույթը։
2․ Երկրորդական նախադասություններն արտահայտի՛ր համապատասխան բառակապակցություններով (դերբայական դարձվածներով):

Պահպանված կենդանիների մեջ կան տեսակներ, որոնք աննշան թիվ են կազմում:
Նա վերջին տիրակալն էր, որ իր երկրի անտառներում (Ինչպիսի՞) խոշոր կենդանիներ տեսավ:
Որքա՜ն զարմացավ նա, երբ բոլոր կողմերից գյուղերով (ի՞նչ արած) շրջապատված անտառում եղջերուներ տեսավ:
Նա հույս ուներ, որ թեկուզ հեռվից կտեսնի (ու՞մ) արջին:
Եթե կրկին անդրադառնանք ոչնչացված կենդանիների ցուցակին, (Ի՞նչ կանենք) կնկատենք առանձնապես տագնապալի մի հանգամանք:

3.Ընդգծիր երկրորդական նախադասությունները և գրիր, թե նրանք ի՞նչ երկրորդական նախադասություն են։
4․Երկրորդական նախադասություններն արտահայտի՛ր դերբայական դարձվածներով:

Մեր կենդանաբանական այգու գոյության հինգ տարիների ընթացքում համառորեն հավաքում էինք այն կենդանիներին, որոնք իրենց հայրենիքում բնաջնջվում էին:
Հատկապես գորիլաներով էինք հպարտանում, որովհետև նրանք մեր ամենահետաքրքիր նմուշներն էին:
Միշտ հնարավոր չէր լինում գտնել կամ որսալ այն կենդանուն, որը մեզ հարկավոր էր:
Բինտուրոնգը, որն արջի նման է ու երկար պոչ անի, շատ յուրօրինակ կենդանի է ու ապրում է Արևելյան Ասիայում: Ակնոցավոր արջը, որի անունը Պեդրո էր, Հարավային Ամերիկայից էր:
Երբ նվիրեցին մեզ, պստլիկ քոթոթ էր` որսկան շան չափ:
Աշխարհում ամենից Պեդրոն շատ սիրում էր, որ կանգնում էր ետևի թաթերի վրա, առջևի թաթերը ճաղերից դուրս հանում ու շոկոլադ ստանում: Որպեսզի ինչ-որ բանով խաղա, վանդակի առաստաղից անտակ տակառ էինք կախել: Երբ տխրում էր, Պեդրոն մտնում էր իր տակառը, պառկում այնտեղ ու թաթը ծծում:

5.Դերբայական դարձվածները դարձրո`ւ երկրորդական նախադասություններ:

Աշխարհի քաղաքական քարտեզը թերթելով,` մարդ հաճախ զարմանում է:
Իրադարձություններին ուշադիր հետևելու դեպքում, բոլորովին անհայտ երկրներ կգտնի` իրենց սահմաններով ու քաղաքներով: Բծերը մերթ սեղմվում են, մերթ լայնանում, մերթ էլ բոլորովին անհետանում՝ ավելի ուշ հանդես գալու համար:

6․ Գրեք երկրորդական նախադասությանը տրվող հարցը։
Տրված բարդ ստորադասական նախադասությունները փոխակերպե՛ք պարզի։

•  Զբոսաշրջիկները հասան հուշարձանին, (Ո՞ր) որը կառուցվել է մեկ դար առաջ։
  Զբոսաշրջիկները հասան մեկ դար առաջ կառուցված հուշարձանին։
• Այդ ամենն անշուշտ ձեռնտու կլիներ, (Ի՞նչպես) եթե կարողանային ճիշտ կազմակերպել։
  Այդ ամենն անշուշտ ձեռնտու կլիներ ճիշտ կազմակերպելու դեպքում:
• Բոլորին հայտնի էր, (Ի՞նչը) որ նա լավ քանդակագործ է։
  Բոլորին հայտնի էր նրա լավ քանդակագործ լինելը:
• Երբ աշխատանքն ավարտեց, (Ե՞րբ) հավաքեց գործիքները։
  Հավաքեց գործիքները աշխատանքն ավարտելիս
• Աղբյուրի մեղմ կարկաչը հանգստություն բերեց նրանց սրտերին, (Ի՞նչը) ովքեր եկել էին հեռու քաղաքից։
  Աղբյուրի մեղմ կարկաչը հանգստություն բերեց հեռու քաղաքից եկած սրտերին:
• Ցանկանում էր անպայման գնալ, (Ինչու՞) որպեսզի բերի իրեն անհրաժեշտ նյութերը։
  Ցանկանում էր անպայման գնալ անհրաժեշտ նյութերը բերելու համար։
• Բոլորը հավաքվել էին սրահում, (Ինչու՞) որ դիմավորեն եկող հյուրերին։
  Բոլորը հավաքվել էին եկող հյուրերին դիմավորելու համար:
• Բոլորը նոր միայն իմացան, (Ի՞նչը) որ նա մրցանակ է ստացել։
  Բոլորը նոր միայն իմացան նրա մրցանակ ստանալը:
  

Հայոց Լեզու

1․ Բացատրիր հետևյալ դարձվածքների իմաստը․

Աչքը մտնել- գլուխը մոտեցնել մեկի երեսին
քթից բռնած ման տալ-մեկին հիմարացնել
ատամները հաշվել-թույլ կողմերը տեսնելով դրանցից օգտվել
գլխին նստել-մեկի վրա իշխող ազդեցություն ունենալ
թուքը չորանալ-սաստիկ ծարավ զգալ
ոսկի ձեռքեր ունենալ-Կատարելապես տիրապետել որևէ գործի՝ արհեստի

2․ Դարձվածքների բառարանից դուրս գրիր 5 դարձվածք, որոնք կարող են գործածվել նաև ուղիղ իմաստով։

ագռավի ձայն-խռպոտ, կոշտ ու կոպիտ
բաժանիր, որ տիրես-մասերի բաժանել, միասնականությունը քայքայել
գալլիական աքաղաղ-ֆրանսիական ազգային էմբլեմ (խորհրդանիշ)
դամբանական կարդալ-որևէ բանի գույությունը վերջացած համարել և այդ մասին այլևս չխոսել՝ չհիշել:
եգիպտական խավար-կատարյալ մթություն, անտեսանելիություն

3․ Տրված նույնանուններից կազմի՛ր նախադասություններ

անցավ, բազուկ, կուրանա, զատիկ, վայրի, անտառ,

Ինքը անցավ տուն և համոզվեց, որ անցավ է:
Բազուկ ուտելու պատճառով, իր բազուկի մասը ցավում էր:
Ես ինչ կույր էի եղել, համ ուղիղ համ փոխաբերական իմաստով:
Զատիկի տոնին եկավ մի զատիկ:
Վայրի վիճակում գնաց մի վայրի տեղ:
Ճիշտ էին ասում, որ պետք է տառերը իմանանար, որ կարդար, թե ոնց չմոլորվել անտառում:

4․ Տրված բառերը բաժանի՛ր բառակազմական բաղադրիչների (արմատների և ածանցների):

Ա. Թվ-արմատ ական-ածանց, պատմ-արմատ ություն-ածանց, աղյուսակ-արմատ, գրիչճարմատ, ազդեց-արմատ ություն-ածանց, խոր-արմատ ություն-ածանց:

Բ. Արևելք-արամտ, արևմուտք-արմատ, կենսագիր-արմատ, օտարամուտ-արմատ, ծովագնաց-արմատ, ինքնատիպ-արամատ:

Գ. Արևելյան-արամատ, կենսագր-արմատ ություն-ածանց, արևադարձային-արմատ, անուշահոտ-արմատ ություն-ածանց, բազմատեակ-արմատ ություն-ածանց:

5․ Գրի՛ր տասը այնպիսի բառեր, որոնց մեջ հնչյունների և տառերի քանակները չհամապատասխանեն։

երգ
որձ
Երևան
ոսկի
օթևան
սեթևեթել
ե՞րբ
որսորդ
տերև
եփել

6․ Նշիր որը որ հայերենով է գրված՝ արևելահայերեն, արևմտահայերեն, գրաբար, միջին, թիֆլիսյան բարբառ․

1․ Ձմեռն էանց, անձրեւք անցին եւ գնացեալ մեկնեցան: Ծաղիկք երեւեցան յերկրի մերում, ժամանակ եհաս հատանելոյ, ձայն տատրակի լսելի եղեւ յերկրի մերում:

գրաբար

2․ Էրնեկ ես անո՛ր կու տամ,
          որ առեր իւր եարն է փախեր,
Ոնց որ ըզկամուրջն անցեր,
          ջուրն ելեր, զկամուրջն է տարեր.
Ձընիկ-եղեմնիկ եկեր,
          զոտվընուն հետքն է կորուսեր.
Առեր, ի պաղչան մըտեր,
          ցորեկով զդնչիկն է պագեր:

գրաբար

3․  Թեպետև դուք զիս չեք ճանչնար, բայս ես ձեր գերդաստանը խիստ լավ կը ճանչնամ․ ձեր լուսահոգի հայրն իմ լրագրույս բաժանորդ էր։ Շատ բարի մարդ մ՚ էր, աղքատներուն ողորմություն կուտար, աղքատ աղջիկներ կը կարգեր և իրեն դիմողներուն բարություն կըներ։

արևմտահայերեն

4․ Աշխարհումըս ա՛խ չիմ քաշի, քանի վուր ջա՛ն իս ինձ ամա.
Անմահական ջըրով լիքըն օսկէ փընջան իս ինձ ամա.
Նըստիմ` վըրէս շըվաք անիս` զարբաբ վըրան իս ինձ ամա.
Սուչս իմա՛ցի, է՛նէնց սպանէ` սուլթան ու խան իս ինձ ամա։

թիֆլիսյան բարբառ

5.Նույնիսկ գործը դուր եկավ: Հանգիստ նստում էր խանութում, նալ ու մեխ էր ծախում և ամեն իրիկուն մտքում հաշիվ անում, թե ինչքան օգուտ ունի: Էլի առաջվա պես էր մտածումգյուղացիք, որ ապրանք են առնում իր խանութից, գյուղացիք նրա աչքում էլի ոչխար էին, աղի վրա վազող ոչխար, որ թողնում է կթես, խուզես:

արևելահայերեն

7․Դերբայներ

Ընդգծիր դերբայական դարձվածները և կետադրիր նախադասությունը:

Օրանջիայի ձորակում, ամեն գարնան մասրենիներն են ծաղկում՝ բացելով իրենց կարմիր թերթերը:
Մանասը, քար ու կիր էր թափում մինչև ծնկները վեր քաշած:
Առաքելը, աչքի տակով նայելով շարած պատին, հերսոտեց:
Գերանի վրա նստելով, Առաքելը նայեց մոտեցող մարդկանց:
Գյուղի ունևոր մարդիկ, արագ-արագ իրար հրելով շարժվեցին, դեպի Առաքելի տունը:
Մեր ձիերը, երկար վազքից հոգնած բարձրանում էին, քարոտ արահետը:

8․Ածանցավոր բայեր

Գրիր 5-ական սոսկածանցավոր, պատճառական, բազմապատկական, կրավորական ածանցներ ունեցող բայեր:

Սոսկածանցավոր-անտեսել, թռչել, թռչկոտել, գարնան, դռներ
Պատճառական-հարցնել, լցնել, վերցնել, դառցնել, սառցնել
Բազմապատկական-վախկոտ, թռչկոտ, նրբանկատ, նկատելի, ցատկոտ
Կրավորական-հավատալ, կրվել, գրվել, տրվել, խառնվել

9․Հետևյալ բառերից կազմիր ածանցավոր բայեր՝ ընդգծելով ածանցը:
հանգիստ — սոսկածանցավոր-հանգստանալ
կծել- բազմապատկական-կծկոտ
սիրել-կրավորական-սիրվել
վազել-պատճառական-վազցնել
թռչել- բազմապատկական-թռչկոտել
նվիրել- կրավորական-նվիրվել

10․ Կատարիր բառակազմական, ձևաբանական, շարահյուսական վերլուծություն:

Ձյան սպիտակության վրա վերևից ես նշմարեցի փոքրիկ սև կետեր։ Դրանք գյուղի տներն էին։

Հայոց Լեզու

1. Ածանցավոր բայի տեսակները․

Առանձնացրո’ւ պարզ և սոսկածանցավոր, պատճառական, բազմապատկական, կրավորական ածանց ունեցող բայերը՝ ընդգծելով բայածանցները․

քարանալ-սոսկածանցավոր
հեռացնել-պատճառկան
կատակել-բազմապատկական
մոտեցնել-պատճառական
կռկռալ-բազմապատկական
վազել-սոսկածանցավոր
քշվել-կրավորական
հանգստանալ-սոսկածանցավոր
բզբզալ-բազմապատկական
զարմացնել-պատճառական
զարմանալ-սոսկածանցավոր
ցատկոտել-բազմապատկական
բարձրանալ-սոսկածանցավոր

2.  Ածանցներ
Տրված ածանցներով բառեր կազմի’ր.
անք, որդ, ակ, ար, պան, անի, ե, յալ, բաց, ապ, երորդ, րորդ, սուն, բար, որեն

պատրանք, գնորդ, կխտար, պահապան, սպանի, մարգարե, տվյալ, լուսաբաց, ապերջանիկ, հինգերորդ, անասուն, բարոյական, մտորեն:

3. Կատարիր ձևաբանական վերլուծություն․

Երեխան-գոյական, հասարակ, եզակի, տրական հոլով
վախենալով-բայ, սահմանական եղանակ, ներկա ապառնի
շնից-գոյական, հասարակ, եզակի, բացառական հոլով
մտավ-բայ, սահմանական եղանակ, անցյալ ժամանակ
մոտակա-որակական ածական, գերադրական աստիճան
տունը-գոյական, հասարակ, եզակի, հայցական հոլով
Այդ-ցուցական դերանուն
տունը-գոյական, հասարակ, եզակի, հայցական հոլով
վաղուց-որակական ածական, բաղդատական աստիճան
շա՜տ-որակական ածական, գերադրական աստիճպան
վաղուց-որակական ածական, բաղդատական աստիճան
է կանգնած-ենթակայական դերբայ
անտառի-գոյական, հասարակ, եզակի, սեռական հլով
մեջ-կապ
և-շաղկապ
ես-անձնական դերանուն
նրան-անձնական դերանուն
հիշում եմ-բայ, սահմանական եղանակ, վաղակատար ներկա
դեռ-մակբայ
մանկությունից-գոյական, հասարակ, եզակի, բացառական հոլով

4. Կատարիր շարահյուսական վերլուծություն․

• Փոշոտ-որոշիչ խճուղին-ենթակա, ինչպես-ձևի պարագա մի գորշ-որոշիչ ժապավեն-ենթակա, օձապտույտ-որոշիչ ոլորումներով-ենթակա, իմ-ենթակա ծննդավայրից-հատկացուցիչ վազում է-ստորոգյալ դեպի-ձևի պարագա Սևան-հատկացուցիչ։
• Ծառերի-հատկացուցիչ միապաղաղ-որոշիչ կանչի-հատկացուցիչ մեջ այդ սպիտակ-որոշիչ շենքը-հատկացուցիչ անցորդներին-ենթակա թվում է-ստորոգյալ ինչ–որ-ձևի պարագա խորհրդավոր-բորոշիչ բան-ենթակա, իսկ-ձևի պարագա աղոթասեր-որոշիչ օտարականին-ենթակա թվում է-ստորոգյալ մատուռ-հատկացուցիչ կամ վանք-հատկացուցիչ։

1. Անուղղակի խնդիրներ։
   Տրված նախադասությունները վերլուծիր շարահյուսորեն: Ուշադրություն դարձրու վերաբերության, անջատման, հանգման, միջոցի անուղղակի խնդիրներին:

• Մենք անհամբեր սպասում ենք նրա գալուն:
• Գյուղամիջում անգործ նստածների մասին բացասաբար են խոսում։
• Մենք հպարտանում ենք հայրենիքի համար անձնվեր մարտնչողներով:
• Ուրիշների գործերին խառնվելուց ձեռք քաշիր։
• Հրաժարվիր ընկերներիդ մասին վատ արտահայտվելուց:
• Մարդիկ ողջունեցին շքանշանով պարգևատրվածներին: 
• Նրանք պարծենում են կռվում հերոսաբար նահատակվածներով:
• Այսօր պատկերասրահում ներկա գտնվողների մասին գրված էր թերթում։

2. Բայի եղանակները․
Ո՞ր եղանակով են դրված բայերը:

• Ելնեմ, ծաղկումն է ձնծաղիկնրի,
  Հողից ինձ նայող աչերն համբուրեմ,
  Գնամ ետևից ծիծեռնակների,
  Նրանց հետ ետ գամ, գարունը բերեմ:
• Հեռացի՛ր, մոռացի՛ր, մի՛ հիշիր,
• Ինձ այդպես քրոջ պես մի՛ գթա:
• Դու կգաս ու կրկին հայացքով կդյութես,
  Լուսերես, կցրես մառախուղը հոգուս,
  Ոսկեշող ժպիտով ու քնքուշ խոսքերով,
  Որ գիտես միայն դու:
• Ես մինչ ի մահ, կախաղան,
  Մինչև անարգ մահու սյուն,
  Պիտի գոռամ, պիտ կրկնեմ
  Անդադար. ազատությո՜ւն։
• Իմ մահով ոչինչ չի փոխվի կյանքում,
  Ու չի պակասի աշխարհում ոչինչ,-
  Մի լույս կմարի հինգերորդ հարկում,
  Կմթնեն մի պահ աչքերը քո ջինջ։

Եթե աշխարհը նույնն էր մնալու,
Եթե քո ջանքից
Նրա բեռը չէր թեթևանաալու,
Էլ ո՞վ էր ասում,
Որ այնքան ծանր հոգսերը նրա
Առնեիր քո թույլ ուսերի վրա։
Եթե քո առաջ դուռ էր փակելու
Եվ չէր դնելու ականջը լանջիդ,
Եվ գլուխ չուներ՝ արձագանքելու
Ամեն մի կանչիդ.
Էլ ինչո՞ւ էիր այդքան թրթռում,
Էլ ինչո՞ւ էիր դու քեզ քրքրում,
Էլ ինչո՞ւ էիր ականջդ սրում,
Որ նրա ամեն շշուկը բռնես,
Որ նրա ամեն խորհուրդն ըմբռնես,
Նրա հետ ընկնես, նրա հետ թռնես,
Մեռնես, համբառնես…
Էլ ինչո՞ւ էիր,
Բոբիկ ոտներդ մաշում քարերին,
Փորձում անհնարն ու անկարելին,
Եթե աշխարհը նույնն էր մնալու,
Եվ ինչ-որ չափով
Չէին մաշվելու հոգսերը նրա։
Բայց էլի, սիրտ իմ,
Շնորհակալ եմ ես հազար անգամ,
Որ գոնե ինքդ բեռ չմնացիր
Աշխարհի հոգնած ուսերի վրա։

Հայոց Լեզու

Դերանուն

• Ըստ իմաստի քանի՞ տեսակ են լինում դերանունները:
  Դերանունները ութ տեսակի են` անձնական, ցուցական, փոխադարձ, հարցական, հարաբերական, որոշյալ, անորոշ, ժխտական:
• Յուրաքանչյուր տեսակից բեր օրինակներ:
  Անձնական դերանուններն են՝ ես, ինքս, մենք, ինքներս, դու, ինքդ, դուք, ինքներդ, նա, ինքը, նրանք, իրենք: Ցուցական դերանուններն են` սա, դա, նա, այս, այդ, այն, սույն, նույն, միևնույն, մյուս, այսպես, այդպես, այնպես, այսպիսի, այդպիսի, այնպիսի, նույնպիսի, այսքան, այդքան, այնքան, նույնքան, այսչափ, այդչափ, այնչափ, նույնչափ, այստեղ, այդտեղ, այնտեղ: Փոխադարձ դերանուններն են` իրար, միմյանց, մեկմեկու կամ մեկմեկի:  Հարցական դերանուններն են` ո՞վ, ի՞նչ, ինչպիսի՞, ինչքա՞ն, ինչպե՞ս, ինչու՞, ո՞ր, ո՞րը, որքա՞ն, որչա՞փ, որպիսի՞, ո՞րերորդ, որտե՞ղ, ե՞րբ, ու՞ր, քանի՞, քանի՞սը, քանի՞երորդ Հարաբերական դերանունները նույն հարցական դերանուններն են, որոնք, սակայն, արտահայտում են ոչ թե հարցում, այլ մի նախադասություն կապում են մյուսին: Որոշյալ դերանուններն են՝ ամբողջ, ամեն, ամեն մի, բոլոր, յուրաքանչյուր, ողջ, համայն, ամենայն, ամբողջը, ամենը, ամեն ինչ, ամեն մեկը, ամեն ոք, ամենքը, բոլորը, յուրաքանչյուրը, յուրաքանչյուր ոք, ողջը Անորոշ դերանուններն են` ինչ—որ, ինչ—ինչ, ոմն, մեկը, մեկնումեկը, մի, մի քանի, մի քանիսը, ուրիշ, այլ, այսինչ, այնինչ, որոշ, որևէ, ովևէ, երբևէ, երբևիցե, որևիցե: Ժխտական դերանուններն են` ոչ ոք, ոչինչ, ոչ մի, ոչ մեկը:
  Հոլովիր դու և նրանք դերանունները:
  դու, ինքդ, քո, քեզ, քեզնից, քեզանից, քեզնով, քեզանով, քեզնում, քեզանում։
  նա, ինքը, նրա, իր,  նրան, իրեն, նրանից, իրենից, նրանով, իրենով, նրանում, իրենում։
  

Թվական

• Ըստ իմաստի քանի՞ տեսակ են լինում թվականները:
  
  Թվականը քանակ կամ թիվ ցույց տվող բառերն են:
  Թվականներն ըստ իմաստի լինում են՝ քանակական, կոտորակային, բաշխական, դասական
• Յուրաքանչյուր տեսակից բեր օրինակներ
  1. Քանակական թվականները ցույց են տալիս առարկաների կոնկրետ թիվը, քանակը։ Սրանք կոչվում են բացարձակ թվականներ։ Օրինակ՝ մեկ, հինգ, տասը, հարյուր քսանմեկ։
  2. Կոտորակային թվականները արտահայտում են թվի մաս, բաժին. օրինակ՝ մեկ երկրորդ  հինգ ութերորդ  և այլն։ 
  3.  Բաշխական թվականները ցույց են տալիս առարկաների բաշխումը որոշ թվային քանակով։ Օրինակ օրինակ՝ երկուական, տասնմեկական, , հինգ-հինգ, երեք-երեք
  4. Դասական թվականները ցույց են տալիս միատեսակ առարկաների կարգը: Օրինակ՝ երրորդ, հինգերորդ… թվարկման ժամանակ։

Ածական

• Քանի՞ խմբի են բաժանվում ածականները:
  Ածականները բաժանվում են երկու խմբի` որակական և հարաբերական:
• Յուրաքանչյուր խմբից բեր օրինակներ
  Որակական ածականները ցույց են տալիս  այնպիսի հատկանիշ, որը հատուկ է տվյալ առարկային`ամուր պատ, պայծառ աստղ, սառը ջուր:
• Որակական ածականներն ունեն համեմատության աստիճաններ. դրանք են՝ դրական, բաղդատական, գերադրական:
• Դրական աստիճանը ածականի ուղիղ ձևն է, որը ցույց է տալիս առարկայի հատկանիշը առանց համեմատելու այլ առարկաների հետ։
• Օրինակ՝ լավ մարդ։
• Բաղդատական աստիճանը ցույց է տալիս առարկայի հատկանիշի ավել կամ պակաս լինելը նույն հատկանիշի նկատմամբ։
• Կամվում է ածականի դրական աստիճանին ավելացնելով ավելի, նվազ կամ պակաս բառերը:
• Օրինակ՝ ավելի լավ մարդ, պակաս լավ մարդ։
• Գերադրական աստիճանը ցույց է տալիս առարկայի հատկանիշի գերազանց լինելը այլ առարկանների նույն հատկանիշից։
• Կազմվում է ածականի դրական աստիճանին ավելացնելով ամենից բառը կամ ֊ամենա նախածանցը կամ էլ ֊(ա)գույն վերջածանցը։ Օրինակ՝ ամենից լավ մարդ, ամենալավ մարդ, լավագույն մարդ։
• Հարաբերական ածականները ցույց են տալիս առարկայի կապը ուրիշ առարկաների հետ՝ փայտե դուռ, գիշերային զովություն, բժշկական գործիքներ, միրուքավոր ծերունի:
• Հարաբերական  ածականները սովորաբար ցույց են տալիս առարկաների ոչ համեմատելի հատկանիշ: Չի կարելի ասել` ավելի բրդե (վերարկու), ավելի լեռնային (լճակ) և այլն:
• Գրիր որակական ածականների համեմատության աստիճանները:
  Դրական, բաղդատական, գերադրական
• Յուրաքանչյուր աստիճանից բեր օրինակներ:
  
• Դրական աստիճանը ածականի ուղիղ ձևն է, որը ցույց է տալիս առարկայի հատկանիշը առանց համեմատելու այլ առարկաների հետ։
• Օրինակ՝ լավ մարդ։
• Բաղդատական աստիճանը ցույց է տալիս առարկայի հատկանիշի ավել կամ պակաս լինելը նույն հատկանիշի նկատմամբ։
• Կամվում է ածականի դրական աստիճանին ավելացնելով ավելի, նվազ կամ պակաս բառերը:
• Օրինակ՝ ավելի լավ մարդ, պակաս լավ մարդ։
• Գերադրական աստիճանը ցույց է տալիս առարկայի հատկանիշի գերազանց լինելը այլ առարկանների նույն հատկանիշից։
• Կազմվում է ածականի դրական աստիճանին ավելացնելով ամենից բառը կամ ֊ամենա նախածանցը կամ էլ ֊(ա)գույն վերջածանցը։ Օրինակ՝ ամենից լավ մարդ, ամենալավ մարդ, լավագույն մարդ։

Կատարիր ձևաբանական և շարահյուսական վերլուծություն.

Մարդն ընտրել է տերևներին ու ոգելից խմիչքին շնորհակալ լինելը. տերևներին՝ թթվածնի համար, իսկ ոգելից խմիչքին՝ թթվածինն իմաստավորելու համար: