Հայոց Լեզու

Ստորադաս նախադասությունների շարահյուսական պաշտոնները։

1․Ընդգծիր երկրորդական նախադասությունները և որոշիր նրանց բնույթը։
2․ Երկրորդական նախադասություններն արտահայտի՛ր համապատասխան բառակապակցություններով (դերբայական դարձվածներով):

Պահպանված կենդանիների մեջ կան տեսակներ, որոնք աննշան թիվ են կազմում:
Նա վերջին տիրակալն էր, որ իր երկրի անտառներում (Ինչպիսի՞) խոշոր կենդանիներ տեսավ:
Որքա՜ն զարմացավ նա, երբ բոլոր կողմերից գյուղերով (ի՞նչ արած) շրջապատված անտառում եղջերուներ տեսավ:
Նա հույս ուներ, որ թեկուզ հեռվից կտեսնի (ու՞մ) արջին:
Եթե կրկին անդրադառնանք ոչնչացված կենդանիների ցուցակին, (Ի՞նչ կանենք) կնկատենք առանձնապես տագնապալի մի հանգամանք:

3.Ընդգծիր երկրորդական նախադասությունները և գրիր, թե նրանք ի՞նչ երկրորդական նախադասություն են։
4․Երկրորդական նախադասություններն արտահայտի՛ր դերբայական դարձվածներով:

Մեր կենդանաբանական այգու գոյության հինգ տարիների ընթացքում համառորեն հավաքում էինք այն կենդանիներին, որոնք իրենց հայրենիքում բնաջնջվում էին:
Հատկապես գորիլաներով էինք հպարտանում, որովհետև նրանք մեր ամենահետաքրքիր նմուշներն էին:
Միշտ հնարավոր չէր լինում գտնել կամ որսալ այն կենդանուն, որը մեզ հարկավոր էր:
Բինտուրոնգը, որն արջի նման է ու երկար պոչ անի, շատ յուրօրինակ կենդանի է ու ապրում է Արևելյան Ասիայում: Ակնոցավոր արջը, որի անունը Պեդրո էր, Հարավային Ամերիկայից էր:
Երբ նվիրեցին մեզ, պստլիկ քոթոթ էր` որսկան շան չափ:
Աշխարհում ամենից Պեդրոն շատ սիրում էր, որ կանգնում էր ետևի թաթերի վրա, առջևի թաթերը ճաղերից դուրս հանում ու շոկոլադ ստանում: Որպեսզի ինչ-որ բանով խաղա, վանդակի առաստաղից անտակ տակառ էինք կախել: Երբ տխրում էր, Պեդրոն մտնում էր իր տակառը, պառկում այնտեղ ու թաթը ծծում:

5.Դերբայական դարձվածները դարձրո`ւ երկրորդական նախադասություններ:

Աշխարհի քաղաքական քարտեզը թերթելով,` մարդ հաճախ զարմանում է:
Իրադարձություններին ուշադիր հետևելու դեպքում, բոլորովին անհայտ երկրներ կգտնի` իրենց սահմաններով ու քաղաքներով: Բծերը մերթ սեղմվում են, մերթ լայնանում, մերթ էլ բոլորովին անհետանում՝ ավելի ուշ հանդես գալու համար:

6․ Գրեք երկրորդական նախադասությանը տրվող հարցը։
Տրված բարդ ստորադասական նախադասությունները փոխակերպե՛ք պարզի։

•  Զբոսաշրջիկները հասան հուշարձանին, (Ո՞ր) որը կառուցվել է մեկ դար առաջ։
  Զբոսաշրջիկները հասան մեկ դար առաջ կառուցված հուշարձանին։
• Այդ ամենն անշուշտ ձեռնտու կլիներ, (Ի՞նչպես) եթե կարողանային ճիշտ կազմակերպել։
  Այդ ամենն անշուշտ ձեռնտու կլիներ ճիշտ կազմակերպելու դեպքում:
• Բոլորին հայտնի էր, (Ի՞նչը) որ նա լավ քանդակագործ է։
  Բոլորին հայտնի էր նրա լավ քանդակագործ լինելը:
• Երբ աշխատանքն ավարտեց, (Ե՞րբ) հավաքեց գործիքները։
  Հավաքեց գործիքները աշխատանքն ավարտելիս
• Աղբյուրի մեղմ կարկաչը հանգստություն բերեց նրանց սրտերին, (Ի՞նչը) ովքեր եկել էին հեռու քաղաքից։
  Աղբյուրի մեղմ կարկաչը հանգստություն բերեց հեռու քաղաքից եկած սրտերին:
• Ցանկանում էր անպայման գնալ, (Ինչու՞) որպեսզի բերի իրեն անհրաժեշտ նյութերը։
  Ցանկանում էր անպայման գնալ անհրաժեշտ նյութերը բերելու համար։
• Բոլորը հավաքվել էին սրահում, (Ինչու՞) որ դիմավորեն եկող հյուրերին։
  Բոլորը հավաքվել էին եկող հյուրերին դիմավորելու համար:
• Բոլորը նոր միայն իմացան, (Ի՞նչը) որ նա մրցանակ է ստացել։
  Բոլորը նոր միայն իմացան նրա մրցանակ ստանալը:
  

Հայոց Լեզու

1․ Բացատրիր հետևյալ դարձվածքների իմաստը․

Աչքը մտնել- գլուխը մոտեցնել մեկի երեսին
քթից բռնած ման տալ-մեկին հիմարացնել
ատամները հաշվել-թույլ կողմերը տեսնելով դրանցից օգտվել
գլխին նստել-մեկի վրա իշխող ազդեցություն ունենալ
թուքը չորանալ-սաստիկ ծարավ զգալ
ոսկի ձեռքեր ունենալ-Կատարելապես տիրապետել որևէ գործի՝ արհեստի

2․ Դարձվածքների բառարանից դուրս գրիր 5 դարձվածք, որոնք կարող են գործածվել նաև ուղիղ իմաստով։

ագռավի ձայն-խռպոտ, կոշտ ու կոպիտ
բաժանիր, որ տիրես-մասերի բաժանել, միասնականությունը քայքայել
գալլիական աքաղաղ-ֆրանսիական ազգային էմբլեմ (խորհրդանիշ)
դամբանական կարդալ-որևէ բանի գույությունը վերջացած համարել և այդ մասին այլևս չխոսել՝ չհիշել:
եգիպտական խավար-կատարյալ մթություն, անտեսանելիություն

3․ Տրված նույնանուններից կազմի՛ր նախադասություններ

անցավ, բազուկ, կուրանա, զատիկ, վայրի, անտառ,

Ինքը անցավ տուն և համոզվեց, որ անցավ է:
Բազուկ ուտելու պատճառով, իր բազուկի մասը ցավում էր:
Ես ինչ կույր էի եղել, համ ուղիղ համ փոխաբերական իմաստով:
Զատիկի տոնին եկավ մի զատիկ:
Վայրի վիճակում գնաց մի վայրի տեղ:
Ճիշտ էին ասում, որ պետք է տառերը իմանանար, որ կարդար, թե ոնց չմոլորվել անտառում:

4․ Տրված բառերը բաժանի՛ր բառակազմական բաղադրիչների (արմատների և ածանցների):

Ա. Թվ-արմատ ական-ածանց, պատմ-արմատ ություն-ածանց, աղյուսակ-արմատ, գրիչճարմատ, ազդեց-արմատ ություն-ածանց, խոր-արմատ ություն-ածանց:

Բ. Արևելք-արամտ, արևմուտք-արմատ, կենսագիր-արմատ, օտարամուտ-արմատ, ծովագնաց-արմատ, ինքնատիպ-արամատ:

Գ. Արևելյան-արամատ, կենսագր-արմատ ություն-ածանց, արևադարձային-արմատ, անուշահոտ-արմատ ություն-ածանց, բազմատեակ-արմատ ություն-ածանց:

5․ Գրի՛ր տասը այնպիսի բառեր, որոնց մեջ հնչյունների և տառերի քանակները չհամապատասխանեն։

երգ
որձ
Երևան
ոսկի
օթևան
սեթևեթել
ե՞րբ
որսորդ
տերև
եփել

6․ Նշիր որը որ հայերենով է գրված՝ արևելահայերեն, արևմտահայերեն, գրաբար, միջին, թիֆլիսյան բարբառ․

1․ Ձմեռն էանց, անձրեւք անցին եւ գնացեալ մեկնեցան: Ծաղիկք երեւեցան յերկրի մերում, ժամանակ եհաս հատանելոյ, ձայն տատրակի լսելի եղեւ յերկրի մերում:

գրաբար

2․ Էրնեկ ես անո՛ր կու տամ,
          որ առեր իւր եարն է փախեր,
Ոնց որ ըզկամուրջն անցեր,
          ջուրն ելեր, զկամուրջն է տարեր.
Ձընիկ-եղեմնիկ եկեր,
          զոտվընուն հետքն է կորուսեր.
Առեր, ի պաղչան մըտեր,
          ցորեկով զդնչիկն է պագեր:

գրաբար

3․  Թեպետև դուք զիս չեք ճանչնար, բայս ես ձեր գերդաստանը խիստ լավ կը ճանչնամ․ ձեր լուսահոգի հայրն իմ լրագրույս բաժանորդ էր։ Շատ բարի մարդ մ՚ էր, աղքատներուն ողորմություն կուտար, աղքատ աղջիկներ կը կարգեր և իրեն դիմողներուն բարություն կըներ։

արևմտահայերեն

4․ Աշխարհումըս ա՛խ չիմ քաշի, քանի վուր ջա՛ն իս ինձ ամա.
Անմահական ջըրով լիքըն օսկէ փընջան իս ինձ ամա.
Նըստիմ` վըրէս շըվաք անիս` զարբաբ վըրան իս ինձ ամա.
Սուչս իմա՛ցի, է՛նէնց սպանէ` սուլթան ու խան իս ինձ ամա։

թիֆլիսյան բարբառ

5.Նույնիսկ գործը դուր եկավ: Հանգիստ նստում էր խանութում, նալ ու մեխ էր ծախում և ամեն իրիկուն մտքում հաշիվ անում, թե ինչքան օգուտ ունի: Էլի առաջվա պես էր մտածումգյուղացիք, որ ապրանք են առնում իր խանութից, գյուղացիք նրա աչքում էլի ոչխար էին, աղի վրա վազող ոչխար, որ թողնում է կթես, խուզես:

արևելահայերեն

7․Դերբայներ

Ընդգծիր դերբայական դարձվածները և կետադրիր նախադասությունը:

Օրանջիայի ձորակում, ամեն գարնան մասրենիներն են ծաղկում՝ բացելով իրենց կարմիր թերթերը:
Մանասը, քար ու կիր էր թափում մինչև ծնկները վեր քաշած:
Առաքելը, աչքի տակով նայելով շարած պատին, հերսոտեց:
Գերանի վրա նստելով, Առաքելը նայեց մոտեցող մարդկանց:
Գյուղի ունևոր մարդիկ, արագ-արագ իրար հրելով շարժվեցին, դեպի Առաքելի տունը:
Մեր ձիերը, երկար վազքից հոգնած բարձրանում էին, քարոտ արահետը:

8․Ածանցավոր բայեր

Գրիր 5-ական սոսկածանցավոր, պատճառական, բազմապատկական, կրավորական ածանցներ ունեցող բայեր:

Սոսկածանցավոր-անտեսել, թռչել, թռչկոտել, գարնան, դռներ
Պատճառական-հարցնել, լցնել, վերցնել, դառցնել, սառցնել
Բազմապատկական-վախկոտ, թռչկոտ, նրբանկատ, նկատելի, ցատկոտ
Կրավորական-հավատալ, կրվել, գրվել, տրվել, խառնվել

9․Հետևյալ բառերից կազմիր ածանցավոր բայեր՝ ընդգծելով ածանցը:
հանգիստ — սոսկածանցավոր-հանգստանալ
կծել- բազմապատկական-կծկոտ
սիրել-կրավորական-սիրվել
վազել-պատճառական-վազցնել
թռչել- բազմապատկական-թռչկոտել
նվիրել- կրավորական-նվիրվել

10․ Կատարիր բառակազմական, ձևաբանական, շարահյուսական վերլուծություն:

Ձյան սպիտակության վրա վերևից ես նշմարեցի փոքրիկ սև կետեր։ Դրանք գյուղի տներն էին։

Մաթեմատիկա

1. 2)
2. 3)
3. 2)
4. 2)

5. 2)
6. 2)
7. 1)
8. 2)

9. 4)
10. 4)

11. 3)
12. 4)
13. 4)

14. 1)
15. 3)
16. 2)
17. 2)

18. 3)
19. 2)
20. 4)

Հայոց Լեզու

1. Ածանցավոր բայի տեսակները․

Առանձնացրո’ւ պարզ և սոսկածանցավոր, պատճառական, բազմապատկական, կրավորական ածանց ունեցող բայերը՝ ընդգծելով բայածանցները․

քարանալ-սոսկածանցավոր
հեռացնել-պատճառկան
կատակել-բազմապատկական
մոտեցնել-պատճառական
կռկռալ-բազմապատկական
վազել-սոսկածանցավոր
քշվել-կրավորական
հանգստանալ-սոսկածանցավոր
բզբզալ-բազմապատկական
զարմացնել-պատճառական
զարմանալ-սոսկածանցավոր
ցատկոտել-բազմապատկական
բարձրանալ-սոսկածանցավոր

2.  Ածանցներ
Տրված ածանցներով բառեր կազմի’ր.
անք, որդ, ակ, ար, պան, անի, ե, յալ, բաց, ապ, երորդ, րորդ, սուն, բար, որեն

պատրանք, գնորդ, կխտար, պահապան, սպանի, մարգարե, տվյալ, լուսաբաց, ապերջանիկ, հինգերորդ, անասուն, բարոյական, մտորեն:

3. Կատարիր ձևաբանական վերլուծություն․

Երեխան-գոյական, հասարակ, եզակի, տրական հոլով
վախենալով-բայ, սահմանական եղանակ, ներկա ապառնի
շնից-գոյական, հասարակ, եզակի, բացառական հոլով
մտավ-բայ, սահմանական եղանակ, անցյալ ժամանակ
մոտակա-որակական ածական, գերադրական աստիճան
տունը-գոյական, հասարակ, եզակի, հայցական հոլով
Այդ-ցուցական դերանուն
տունը-գոյական, հասարակ, եզակի, հայցական հոլով
վաղուց-որակական ածական, բաղդատական աստիճան
շա՜տ-որակական ածական, գերադրական աստիճպան
վաղուց-որակական ածական, բաղդատական աստիճան
է կանգնած-ենթակայական դերբայ
անտառի-գոյական, հասարակ, եզակի, սեռական հլով
մեջ-կապ
և-շաղկապ
ես-անձնական դերանուն
նրան-անձնական դերանուն
հիշում եմ-բայ, սահմանական եղանակ, վաղակատար ներկա
դեռ-մակբայ
մանկությունից-գոյական, հասարակ, եզակի, բացառական հոլով

4. Կատարիր շարահյուսական վերլուծություն․

• Փոշոտ-որոշիչ խճուղին-ենթակա, ինչպես-ձևի պարագա մի գորշ-որոշիչ ժապավեն-ենթակա, օձապտույտ-որոշիչ ոլորումներով-ենթակա, իմ-ենթակա ծննդավայրից-հատկացուցիչ վազում է-ստորոգյալ դեպի-ձևի պարագա Սևան-հատկացուցիչ։
• Ծառերի-հատկացուցիչ միապաղաղ-որոշիչ կանչի-հատկացուցիչ մեջ այդ սպիտակ-որոշիչ շենքը-հատկացուցիչ անցորդներին-ենթակա թվում է-ստորոգյալ ինչ–որ-ձևի պարագա խորհրդավոր-բորոշիչ բան-ենթակա, իսկ-ձևի պարագա աղոթասեր-որոշիչ օտարականին-ենթակա թվում է-ստորոգյալ մատուռ-հատկացուցիչ կամ վանք-հատկացուցիչ։

1. Անուղղակի խնդիրներ։
   Տրված նախադասությունները վերլուծիր շարահյուսորեն: Ուշադրություն դարձրու վերաբերության, անջատման, հանգման, միջոցի անուղղակի խնդիրներին:

• Մենք անհամբեր սպասում ենք նրա գալուն:
• Գյուղամիջում անգործ նստածների մասին բացասաբար են խոսում։
• Մենք հպարտանում ենք հայրենիքի համար անձնվեր մարտնչողներով:
• Ուրիշների գործերին խառնվելուց ձեռք քաշիր։
• Հրաժարվիր ընկերներիդ մասին վատ արտահայտվելուց:
• Մարդիկ ողջունեցին շքանշանով պարգևատրվածներին: 
• Նրանք պարծենում են կռվում հերոսաբար նահատակվածներով:
• Այսօր պատկերասրահում ներկա գտնվողների մասին գրված էր թերթում։

2. Բայի եղանակները․
Ո՞ր եղանակով են դրված բայերը:

• Ելնեմ, ծաղկումն է ձնծաղիկնրի,
  Հողից ինձ նայող աչերն համբուրեմ,
  Գնամ ետևից ծիծեռնակների,
  Նրանց հետ ետ գամ, գարունը բերեմ:
• Հեռացի՛ր, մոռացի՛ր, մի՛ հիշիր,
• Ինձ այդպես քրոջ պես մի՛ գթա:
• Դու կգաս ու կրկին հայացքով կդյութես,
  Լուսերես, կցրես մառախուղը հոգուս,
  Ոսկեշող ժպիտով ու քնքուշ խոսքերով,
  Որ գիտես միայն դու:
• Ես մինչ ի մահ, կախաղան,
  Մինչև անարգ մահու սյուն,
  Պիտի գոռամ, պիտ կրկնեմ
  Անդադար. ազատությո՜ւն։
• Իմ մահով ոչինչ չի փոխվի կյանքում,
  Ու չի պակասի աշխարհում ոչինչ,-
  Մի լույս կմարի հինգերորդ հարկում,
  Կմթնեն մի պահ աչքերը քո ջինջ։

Եթե աշխարհը նույնն էր մնալու,
Եթե քո ջանքից
Նրա բեռը չէր թեթևանաալու,
Էլ ո՞վ էր ասում,
Որ այնքան ծանր հոգսերը նրա
Առնեիր քո թույլ ուսերի վրա։
Եթե քո առաջ դուռ էր փակելու
Եվ չէր դնելու ականջը լանջիդ,
Եվ գլուխ չուներ՝ արձագանքելու
Ամեն մի կանչիդ.
Էլ ինչո՞ւ էիր այդքան թրթռում,
Էլ ինչո՞ւ էիր դու քեզ քրքրում,
Էլ ինչո՞ւ էիր ականջդ սրում,
Որ նրա ամեն շշուկը բռնես,
Որ նրա ամեն խորհուրդն ըմբռնես,
Նրա հետ ընկնես, նրա հետ թռնես,
Մեռնես, համբառնես…
Էլ ինչո՞ւ էիր,
Բոբիկ ոտներդ մաշում քարերին,
Փորձում անհնարն ու անկարելին,
Եթե աշխարհը նույնն էր մնալու,
Եվ ինչ-որ չափով
Չէին մաշվելու հոգսերը նրա։
Բայց էլի, սիրտ իմ,
Շնորհակալ եմ ես հազար անգամ,
Որ գոնե ինքդ բեռ չմնացիր
Աշխարհի հոգնած ուսերի վրա։

Հայոց Լեզու

Դերանուն

• Ըստ իմաստի քանի՞ տեսակ են լինում դերանունները:
  Դերանունները ութ տեսակի են` անձնական, ցուցական, փոխադարձ, հարցական, հարաբերական, որոշյալ, անորոշ, ժխտական:
• Յուրաքանչյուր տեսակից բեր օրինակներ:
  Անձնական դերանուններն են՝ ես, ինքս, մենք, ինքներս, դու, ինքդ, դուք, ինքներդ, նա, ինքը, նրանք, իրենք: Ցուցական դերանուններն են` սա, դա, նա, այս, այդ, այն, սույն, նույն, միևնույն, մյուս, այսպես, այդպես, այնպես, այսպիսի, այդպիսի, այնպիսի, նույնպիսի, այսքան, այդքան, այնքան, նույնքան, այսչափ, այդչափ, այնչափ, նույնչափ, այստեղ, այդտեղ, այնտեղ: Փոխադարձ դերանուններն են` իրար, միմյանց, մեկմեկու կամ մեկմեկի:  Հարցական դերանուններն են` ո՞վ, ի՞նչ, ինչպիսի՞, ինչքա՞ն, ինչպե՞ս, ինչու՞, ո՞ր, ո՞րը, որքա՞ն, որչա՞փ, որպիսի՞, ո՞րերորդ, որտե՞ղ, ե՞րբ, ու՞ր, քանի՞, քանի՞սը, քանի՞երորդ Հարաբերական դերանունները նույն հարցական դերանուններն են, որոնք, սակայն, արտահայտում են ոչ թե հարցում, այլ մի նախադասություն կապում են մյուսին: Որոշյալ դերանուններն են՝ ամբողջ, ամեն, ամեն մի, բոլոր, յուրաքանչյուր, ողջ, համայն, ամենայն, ամբողջը, ամենը, ամեն ինչ, ամեն մեկը, ամեն ոք, ամենքը, բոլորը, յուրաքանչյուրը, յուրաքանչյուր ոք, ողջը Անորոշ դերանուններն են` ինչ—որ, ինչ—ինչ, ոմն, մեկը, մեկնումեկը, մի, մի քանի, մի քանիսը, ուրիշ, այլ, այսինչ, այնինչ, որոշ, որևէ, ովևէ, երբևէ, երբևիցե, որևիցե: Ժխտական դերանուններն են` ոչ ոք, ոչինչ, ոչ մի, ոչ մեկը:
  Հոլովիր դու և նրանք դերանունները:
  դու, ինքդ, քո, քեզ, քեզնից, քեզանից, քեզնով, քեզանով, քեզնում, քեզանում։
  նա, ինքը, նրա, իր,  նրան, իրեն, նրանից, իրենից, նրանով, իրենով, նրանում, իրենում։
  

Թվական

• Ըստ իմաստի քանի՞ տեսակ են լինում թվականները:
  
  Թվականը քանակ կամ թիվ ցույց տվող բառերն են:
  Թվականներն ըստ իմաստի լինում են՝ քանակական, կոտորակային, բաշխական, դասական
• Յուրաքանչյուր տեսակից բեր օրինակներ
  1. Քանակական թվականները ցույց են տալիս առարկաների կոնկրետ թիվը, քանակը։ Սրանք կոչվում են բացարձակ թվականներ։ Օրինակ՝ մեկ, հինգ, տասը, հարյուր քսանմեկ։
  2. Կոտորակային թվականները արտահայտում են թվի մաս, բաժին. օրինակ՝ մեկ երկրորդ  հինգ ութերորդ  և այլն։ 
  3.  Բաշխական թվականները ցույց են տալիս առարկաների բաշխումը որոշ թվային քանակով։ Օրինակ օրինակ՝ երկուական, տասնմեկական, , հինգ-հինգ, երեք-երեք
  4. Դասական թվականները ցույց են տալիս միատեսակ առարկաների կարգը: Օրինակ՝ երրորդ, հինգերորդ… թվարկման ժամանակ։

Ածական

• Քանի՞ խմբի են բաժանվում ածականները:
  Ածականները բաժանվում են երկու խմբի` որակական և հարաբերական:
• Յուրաքանչյուր խմբից բեր օրինակներ
  Որակական ածականները ցույց են տալիս  այնպիսի հատկանիշ, որը հատուկ է տվյալ առարկային`ամուր պատ, պայծառ աստղ, սառը ջուր:
• Որակական ածականներն ունեն համեմատության աստիճաններ. դրանք են՝ դրական, բաղդատական, գերադրական:
• Դրական աստիճանը ածականի ուղիղ ձևն է, որը ցույց է տալիս առարկայի հատկանիշը առանց համեմատելու այլ առարկաների հետ։
• Օրինակ՝ լավ մարդ։
• Բաղդատական աստիճանը ցույց է տալիս առարկայի հատկանիշի ավել կամ պակաս լինելը նույն հատկանիշի նկատմամբ։
• Կամվում է ածականի դրական աստիճանին ավելացնելով ավելի, նվազ կամ պակաս բառերը:
• Օրինակ՝ ավելի լավ մարդ, պակաս լավ մարդ։
• Գերադրական աստիճանը ցույց է տալիս առարկայի հատկանիշի գերազանց լինելը այլ առարկանների նույն հատկանիշից։
• Կազմվում է ածականի դրական աստիճանին ավելացնելով ամենից բառը կամ ֊ամենա նախածանցը կամ էլ ֊(ա)գույն վերջածանցը։ Օրինակ՝ ամենից լավ մարդ, ամենալավ մարդ, լավագույն մարդ։
• Հարաբերական ածականները ցույց են տալիս առարկայի կապը ուրիշ առարկաների հետ՝ փայտե դուռ, գիշերային զովություն, բժշկական գործիքներ, միրուքավոր ծերունի:
• Հարաբերական  ածականները սովորաբար ցույց են տալիս առարկաների ոչ համեմատելի հատկանիշ: Չի կարելի ասել` ավելի բրդե (վերարկու), ավելի լեռնային (լճակ) և այլն:
• Գրիր որակական ածականների համեմատության աստիճանները:
  Դրական, բաղդատական, գերադրական
• Յուրաքանչյուր աստիճանից բեր օրինակներ:
  
• Դրական աստիճանը ածականի ուղիղ ձևն է, որը ցույց է տալիս առարկայի հատկանիշը առանց համեմատելու այլ առարկաների հետ։
• Օրինակ՝ լավ մարդ։
• Բաղդատական աստիճանը ցույց է տալիս առարկայի հատկանիշի ավել կամ պակաս լինելը նույն հատկանիշի նկատմամբ։
• Կամվում է ածականի դրական աստիճանին ավելացնելով ավելի, նվազ կամ պակաս բառերը:
• Օրինակ՝ ավելի լավ մարդ, պակաս լավ մարդ։
• Գերադրական աստիճանը ցույց է տալիս առարկայի հատկանիշի գերազանց լինելը այլ առարկանների նույն հատկանիշից։
• Կազմվում է ածականի դրական աստիճանին ավելացնելով ամենից բառը կամ ֊ամենա նախածանցը կամ էլ ֊(ա)գույն վերջածանցը։ Օրինակ՝ ամենից լավ մարդ, ամենալավ մարդ, լավագույն մարդ։

Կատարիր ձևաբանական և շարահյուսական վերլուծություն.

Մարդն ընտրել է տերևներին ու ոգելից խմիչքին շնորհակալ լինելը. տերևներին՝ թթվածնի համար, իսկ ոգելից խմիչքին՝ թթվածինն իմաստավորելու համար:

Essay of American Psycho

Image source: Pixabay

It seems that the underlying intention behind Patrick Bateman’s narration, delivered to us in a possibly overlooked satirical tone, is lost in such translations. It is also noted that several debates continue as to whether Bateman’s actions were even real or ‘merely a product of the unconscious’ due to their ‘cartoonish quality’. However, the issue of whether the actions were in fact executed remains beyond the scope of this essay. Regardless of how real these events are, their descriptions are of concrete and explicit existence; this is what led to the death threats addressed to Ellis and mass disapproval regarding what, despite the cynicism, maintains its label as an International Bestseller. This essay aims to explore the primary critiques surrounding the text, including the ‘overwhelming importance conferred upon material goods,’ the ‘total disregard and inconsideration of the dominating social class for carrying out acts of violence,’ and ‘the constant and cruel oppression by the economically-privileged male dominating classes of women and social ‘others’’. In doing so, it will draw upon the intricate parallels, techniques and significations that, when translated in accordance with Ellis’ intention, essentially glorify the novel. As stated by several critics, much emphasis is placed on material goods in Bateman’s world; the Yuppies’ consumerist society, where the texture and typography of any one man’s business card says as much about him as the brand of tie around his neck. Considering the novel is received through Bateman’s voice, it is necessary to discuss identity in respect of the given critique. It is through Bateman that we envision each faceless name within his vicinity; faceless, due to the fact that we are given a name followed by a short description of garments and brand names, and yet rarely ever a description of physical appearance that is sexually unrelated. states that such luxury brands as Ralph Lauren and Armani ‘are in some sense more stable and identifiable ‘characters’ in the text than Bateman himself’ .The tone of many of the chapters describing Bateman’s belongings or self-grooming rituals resembles that of advertisements and brochures voiced ‘in the mindless, soporific commentary of the catwalk or the soapy soft-sell of the market place’. Even the detailed pornographic chapters can be considered as a contribution to the consumerist angle Ellis has taken on the novel; pornography itself objectifies and sells sex as a product as part of a wider industry aimed at a specific audience, mainly males. Ellis does not do this without cause, for such a technique renders Bateman a product of language; more specifically, the language of liberal capitalism. Through these commercial passages we become aware of Bateman’s ‘artificial identity’ shaped completely by the social forces of his Yuppie lifestyle. Thus the statement: Patrick Bateman ‘simply [is] not there,’ rather he is embedded within a dialectic web. This innate obsession with mass consumerism yields a society where individuality is completely blurred and in which shared generic lifestyles lead characters to misrecognise each other all too often. describes this constant misrecognition as the ‘running joke’ in the novel. It is Ellis’ intended ridiculing tone that critics appear to have missed. In crafting a society where everybody’s conscience is so saturated with the urgency of consumerism, Bateman is able to interject his far from subtle confessions of heinous crimes without succeeding in arousing anybody’s attention. Consider the conversation which takes place between Bateman and his colleague, Armstrong, regarding his recent trip to the Bahamas. Armstrong responds to Bateman’s questions almost as though he is reading the pages of a travel brochure verbatim. Amidst these commercial and somewhat animated slabs of information, Bateman decides to state: ‘My life is a living hell…And there are many more people I, uh, want to, want to, well, I guess murder.’ Armstrong responds as though Bateman is, as he later suggests, non-existent; simply babbling about the quality of service on the American and Eastern Airlines, as though he is pitching an advertising campaign. The chapter itself concludes midway through Armstrong’s sentence as though he would have continued forever had it not been for Bateman’s subsequent narration. This verbal exchange in particular, highlights the satirical undertones of the novel as a whole and is used effectively in displaying the inherent violence of consumer culture itself, which will be further discussed shortly. However, despite his desperate attempt to ‘fit in’ with the generic mass, Bateman’s sadistic streak is what makes him distinguishable; at least to the reader. The desire to fit in comes with the will to eliminate what does not belong to the mass; all who are different. The way in which concept has been executed by Ellis triggered the additional disapproval of the novel’s ‘total disregard and inconsideration of the dominating class for carrying out acts of violence’ and ‘the constant and cruel oppression by the economically privileged male dominating classes of women and social ‘others,’’ both of which work closely together. For the purpose of this essay, these critiques have defined both the ‘self’ and the social ‘other’ within this context: that is, Bateman’s self, representative of the ‘economically-privileged male dominating classes’ in his attempt to eliminate the ‘other,’ namely women, homosexuals and specific racial groups. This can be explained by what describes as the ‘crisis of masculinity’ whereby Ellis emphasises Bateman’s struggle ‘in a postmodern world in which the concept of identity has changed.’ As the more marginal groups tend to drift toward the centre of society in accordance with the nature of postmodernity, Bateman’s desperation to hold onto his patriarchal authority only grows. Ellis expresses this through the escalating level of monstrosity attached to Bateman’s murders as the story plot unfolds. Note the fulfilment that overcomes Bateman’s conscience while gazing down at his victims: ‘With the blood from one of the corpses’ stomachs that I dip my hand into, I scrawl, in dripping red letters above the faux-cowhide panelling in the living room, the words I AM BACK…’ as though with each ‘other’ that is exiled, a portion of his normative masculinity is revived. labels such violent episodes as ‘Patrick’s class and race war against everything that does not resemble him.’ The aforementioned critiques surrounding material goods, violence and oppression of the social other not only relate to one another but work in complete parallel. This can be shown by applying theory of violence where ‘subjective violence’ is the violence we see, the violence performed ‘by a clearly identifiable agent’; in this case, Bateman. Further, Zizek speaks of a more objective, ‘systemic violence’ that he states is ‘inherent in a system’ and remains invisibly linked to ‘the more subtle forms of coercion that sustain relations of domination and exploitation.’ This explicit way that Ellis has chosen to portray the violence Bateman inflicts onto social ‘others’ is magnified to metaphorically reflect the inherent, ‘systemic violence’ of the capitalist system. Zizek states ‘It is the self-propelling metaphysical dance of capital that runs the show that provides the key to real life development and catastrophes.’ The cleverly structured parallel reduces the said invisible nature of systemic violence attributed to the capitalist system by metaphorically intensifying it through Bateman’s murders. Even the similar bland tone used for both describing a television or a bloody corpse signifies that both the capitalist society and criminal acts are equally as violent as each other. The circular plot of the story ending at the point which Bateman began, and the final line: ‘THIS IS NOT AN EXIT,’ is reflective of the inevitability of such societal systems; there is no point at which they end. Overall, the intricate parallels and satirical undertones of the novel appear to have been misread by those who have posed such critiques. Bateman’s violence and the overemphasis placed on material goods signify the danger attributed to a consumer society and are written in such a facetious way that it highly resembles a parody. Be it the overloaded chapters of commercial speech, the explicit sexual violence or the homophobic hate crimes, every thought out factor has significantly contributed to the glorification of Ellis’ message to the world.

Հայոց Լեզու

1․ Դուրս գրեք և բառակազմական վերլուծության ենթարկեք սխալ գրված բառը․

2)

2․ Դուրս գրեք սխալ գրված բառերը․

տանջալուկ, մումյա, ընչացքը

Կրկնել՝ վերաբերականներ, դերանուններ, բայի եղանակներ

53. 1)
54. 3)

72. 1, 2, 4

Հայոց Լեզու

Կրկնել․

1․ Գոյական անուն

2․ Ածական անուն

3․ Թվական

4․ Դերանուն

5․ Դերբայներ

6․ Բայի եղանակները

Պատմություն

Թեմաներ՝

ԺԲ. 2016թ․-ի ապրիլ․ Հայաստան և աշխարհ (4 ժամ)

ԺԳ. Թավշյա հեղափոխությու՞ն, թե՞․․․ (2 ժամ)

ԺԴ. Նոր իշխանությունները և նրանց բարեփոխումները (2 ժամ)

ԺԵ. 2018-2020թթ. Հայաստանը միջազգային հարաբերություններում (2 ժամ)

ԺԶ. 44-օրյա պատերազմ․ պատճառներ, ընթացք և հետևանքներ (4 ժամ)

ԺԷ. Արցախյան շրջափակում․ պատճառներ, իրադարձություններ և հետևանքներ (3 ժամ)

      Վերջնաժամկետ՝  փետրվարի 29

Առաջադրանք 1․ Շարադրեք Ձեր կարծիքը 44-օրյա պատերազմի պատճառների, ընթացքի և հետևանքների մասին;

Սեպտեմբերի 27-ին 2020 թվականին Ադրբեջանը հարձակվել էր Արցախի հանրապետության վրա և այդպես սկսվեց 44-օրյա պատերազմը, բարդ պատճառներով և հեռահար հետևանքներով։ Հակամարտությունը մեծ ազդեցություն ունեցավ տարածաշրջանի վրա, ինչը հանգեցրեց աշխարհաքաղաքական լանդշաֆտի և հումանիտար մտահոգությունների էական փոփոխությունների: Օրինակ՝ հակամարտությունն ունի խորը պատմական արմատներ՝ միահյուսված տարածքային պահանջներով և էթնիկ բաժանումներով, հակամարտության սրմանը նպաստեցին քաղաքական լարվածությունը և մրցակցող տարածաշրջանային շահերը, արտաքին ուժերի ներգրավումն էլ ավելի բարդացրեց պատերազմի դինամիկան: Մարդասիրական ազդեցությունը Տեղահանված բնակչությունը Պատերազմի հետևանքով խաղաղ բնակիչների զգալի տեղահանում է տեղի ունեցել՝ ստեղծելով հումանիտար ճգնաժամ:
Զոհեր և վիրավորներ Հակամարտությունը հանգեցրեց բազմաթիվ զոհերի և լայնածավալ տառապանքի տուժած համայնքների շրջանում: Մշակութային ոչնչացում Պատերազմի ընթացքում անուղղելի վնասներ են կրել ժառանգության վայրերը և մշակութային տեսարժան վայրերը: Աշխարհաքաղաքական հետևանքներում տարածքային տեղաշարժեր պատերազմից հետո ի հայտ եկան նոր տարածքային պայմանավորվածություններ և աշխարհաքաղաքական սահմաններ: Ուժերի վերադասավորում տարածաշրջանային ուժային դինամիկայի և դաշինքների տեղաշարժերը վերափոխեցին աշխարհաքաղաքական լանդշաֆտը: Հաշտեցման ջանքերը Խաղաղության տարբեր նախաձեռնություններ և երկխոսություններ են ձեռնարկվել հաշտեցման և երկարաժամկետ խաղաղության հաստատման համար: Համայնքի ներգրավվածություն տեղական և միջազգային համայնքները ներգրավված են վստահության վերականգնման և միասնության խթանման ջանքերում: Ապագա հեռանկարներ Խաղաղության կառուցման նախաձեռնություններ Ուշադրության կենտրոնում են գտնվում կայուն խաղաղության կառուցման ջանքերը` ներգրավելով ինչպես տեղական, այնպես էլ միջազգային շահագրգիռ կողմերին: Վերակառուցման ծրագրեր Ենթակառուցվածքների և համայնքների վերակառուցման ծրագրերը անբաժանելի են կայուն ապագա ապահովելու համար: Հիշողություն և բուժում Պատերազմի տրավման վերացնելու և ապաքինումն ու հաշտեցումը խթանելու ջանքերը առաջնային են:

Մաղթում եմ խաղաղություն, շնորհակալություն կարդալու համար:

Առաջադրանք 2․Թվարկեք Արցախյան Շրջափակման պատճառները և հետևանքները;

Առաջադրանք 3․ Գրեք էսսե «Թավիշից աղետ» թեմայով: Թեմայի վերնագրման հետ անհամաձայնության դեպքում ինքներդ վերնագրեք այն:

Առաջադրանք 4․ Հետաքննություն․ 2018-2024-ի Հայաստանը:

Հայոց Լեզու

1․ Լրացրու բաց թողնված տառերը և նշիր բառերում առկա արմատները։

3. 3)
4. 4)
5. 4)

2․ Դերբայներ

• Քանի՞ դերբայ ունի ժամանակակից հայերենը։ Նշի՛ր դրանք։
  
• Դերբայները քանի՞ տեսակ են լինում։
  4 անորոշ, համակատար, հարակատար, ենթակայական
• Որո՞նք են անկախ դերբայները։ Ինչո՞ւ են նրանք անկախ կոչվում։
  Որովհետև եմ օժանդակ բայ չունեն, իրենք ինքնուրույն են գրվում օրինակ՝ մոտեցա, գրեցի, խոսեցու, մոտենալ և այլն
• Որո՞նք են կախյալ դերբայները։ Ինչո՞ւ են նրանք կախյալ կոչվում։
  Կախյալ դերբայը առանձ եմ օժանդակ բայի չի կարող գրվել օրինակ՝ գրում եմ, գնացել եմ, գրել եմ, դիմել եմ, խոսացել եմ և այլն

Ընդգծիր դերբայական դարձվածները․

Հպարտության զգացումով լցված՝ մայրը բանակ ճանապարհեց որդուն։
Տեսնելով արդեն սենյակ մտած Մարիամին՝ նա շփոթվեց։
Նրան սպասողները հեռվում տեսան հեծյալ մի զորամաս՝ նետերով, նիզակներով և սրերով զինված։
Ձիերը, անգղների կռնչոցից վախեցած, խլշեցին ականջները, իրար մոտեցան։
Չնայած բավականաչափ միջոցներ ունենալուն՝ իրեն շատ համեստ էր պահում։

3․Դուրս գրիր դերբայական դարձվածը։
Տրված պարզ նախադասությունը դարձրու բարդ նախադասություն։

սառը կանաչով ծածկված

թագուհին երկյուղաց

146. 1)

Ուղղակի խոսքերը վերածիր անուղղակի խոսքի։
Անուղղկի խոսքը փոխակերպիր ուղղակի խոսքի։

2)

150. 3)
151. 3)