Հայոց Լ.

1. Ածանցներ

Բառերը ենթարկիր բառակազմական վերլուծության.
տեսականի-անի ածանց

գոգնոց-ոց ածանց

մատանի-անի ածանց

շրջանակ-ակ ածանց

կենարար-արար ածանց

նստարան-արան ածանց

հարսնացու-ացու ածանց

ծամոն-ոն ածանց  

ցանկալի-ալի ածանց

թևավոր-ավոր ածանց

մոլորյալ-յալ ածանց

փայլուն-ուն ածանց

դժգոհ-դժ ածանց

վերահաս-վեր ածանց

տարօրինակ- տար ածանց

իննսուն-սուն ածանց

խստիվ-իվ ածանց

ներքուստ-ուստ ածանց

2. Գրիր, թե տրված բառերը ինչ խոսքի մասի են պատկանում:

Հարյուր իննսուներեք-թվական

թե-շաղկապ

դու-դերանուն

անշուշտ-վերաբերական

դանդաղ-մակբայ

վրա-կապ

թութակ-գոյական

բոլորը-դերանուն

վա՜յ-ձայնարկություն

մասին-կապ

կամաց-կամաց-մակբայ

հավանաբար-վերաբերական

մտերմանալ-դերբայ

ոչ մեկը-դերանուն

հովիվ-գոյական

որպեսզի-շաղկապ

արագ-մաբայ

երրորդ-թվական

կացին-գոյական

ա՜խ-ձայնարկություն

դեղին-ածական

ընկերանալ-դերբայ

երկար-ածական

կարծես-վերաբերական

կրկնել-դերբայ

է՜-ձայնարկություն

բացի-կապ

որովհետև-շաղկապ

հնգական-թվական

3. Գոյական անուն

Տրված բառերը ո՞ր հոլովման են պատկանում:

ծառ-ի

մայր-ո

ձի-ու

մերոնք-ց

գարուն-ան

օր-վա

նստարան-ի

ձուկ-ան

շաբաթ-վա

կաղնի-ու

Վարդանենք-ց

Հայցական

4. Հոլովի՛ր տրված բառերը.

ես-1-ին դեմք, ուղղական հոլով

անտառ-ուղղական

մայր-հայցական

5. Գրիր այս բառերի հոգնակի թիվը: Հոգնակիի կազմության ի՞նչ առանձնահատկություն ունեն տվյալ բառերը.

բեռ—բեռներ

գառ-գառներ

լեռ-լեռներ

եզ-եզեր

դուռ-դռներ

մատ-մատներ

նուռ-նռներ

ծունկ-ծնկներ

թոռ-թոռներ

կուռ-կռներ

ծոռ-ծոռներ

ձուկ-ձկներ

հարս—հարսներ

մուկ—մկներ 

6. Եթե բարդ բառի վերջին միավանկ բաղադրիչը գոյական է, ապա ավելանում է եր։ Օրինակ՝ շարասյուներ, իսկ եթե բառի վերջին միավանկ բաղադրիչը բայ է կամ ունի բայական իմաստ, ապա ներ։ Օրինակ՝ անասնակերներ։

Գրիր համապատասխան օրինակներ:

ներ-արձակագիրներ, սևահերներ

եր-միջակետեր, քարաժայռեր

7. Եթե մեկուկես վանկանի բառի կես վանկը գտնվում է բառասկզբում, ապա ավելանում է ներ։ Օրինակ՝ բը-ժիշկ-ներ։ Իսկ եթե մեկուկես վանկանոց բառի կես վանկը գտնվում է բառավերջում, ապա ավելանում է եր։ Օրինակ՝ կայ-սըր-եր։
Բացառություն՝ գամփռ-գամփռներ կամ գամռեր, անգղ-անգներ կամ անգղեր:

Գրիր համապատասխան օրինակներ:

եր-աստղեր, փոքրեր

ներ- բժիշկներ, սրբիչներ, սխալներ

8. Ո՞րն է այս բառերի բացառությունը:
Կին-կանայք, կնոջ

մարդ-մարդիկ, մարդկանց

տիկին-տիկնայք, տիկնոջ

պարոն-պարոնայք, պարոնանց

9. Գրիր անեզական և անհոգնական գոյականներ:

բեռ, գառ, դուռ, եզ, թոռ, լեռ, ծոռ, ծունկ, ձուկ, մուկ, նուռ, մատ, հարս

անեզական-Վարդանանք, Մարկոսենք

անհոգնական-Երևան, լռություն, սեր, կաթ

10. Գոյական անուն
Գրիր տրված գոյականների բոլոր հատկանիշները.

ուրախություն-հասարակ, եզակի, ուղղական, ա հոլովում

մարդ-անձ ցույց տվող, եզակի, ուղղական, մարդու-ու հոլովում

Արմեն-հատուկ, եզակի, անձ ցույց տվող

քույրեր-անձ ցույց տվող, հասարակ, հոգնակի, քրոջ-ոջ հոլովում

11. Տրված նախադասությունը ենթարկիր շարահյուսական վերլուծության.

Նա և իր- պառավը-ենթակա վաղուց-ժ․ պ էին ապրում-ստորոգյալ այդտեղ-տ․պ ՝ իրենց-բացահայտիչ հավերի-հատկացուցիչ և ծեր-որոշիչ շան հետ միասին-ձևի պարագա։

Հայոց Լ.

1. Կարդալ լրացուցիչ կրթության առաջադրանքները:
2. Շաղկապներ
   
   Կազմիր համադասական և ստորադասական շաղկապներով հինգական նախադասություն:

Համադասական

Ես գնում եմ տուն, իսկ նա գնում է դպրոց:

Դու գնում էիր աջ կողմ և ձախ կողմ:

Նա գնաց տուն, սակայն գնում էր սպորտզալ:

Ինձ հրավիրել էին, բայց հետո փոշմանեցին:

Եթե քո մոտ չի ստացվում մեքենա վարել, ուրեմն ինչ որ խնդիր կա:

Ստորադասական

Դու գնում ես աշխատանքի, որ փող աշխատես:

Նա նորից գնացել է հարսանիքի, թե ոչ:

Ես չէի կարողացել նրան բռնել, քանի որ նա շատ արագ է վազում:

Ես չեմ հանգստանա, քանի դեռ դուրս չի գա բերդից:

3. Տրված նախադասությունը ենթարկել բառակազմական, ձևաբանական և շարահյուսական վերլուծության:.

Գարնանը արևը մեղմ տաքացնում էր գետինը, և ձմռան երկար գիշերներից բեզարած գյուղացիք արևկող էին անում, նստում պատի տակ, մի չոր գերանի վրա և զրուցում։

Բառակազմական

Գարնանը-պարզ

արևը-պարզ

մեղմ-պարզ

տաքացնում-ածանցավոր

գետինը-պարզ

ձմռան-պարզ

երկար-պարզ

գիշերներից-ածանցավոր

բեզարած-պարզ

գյուղացիք-ածանցավոր

արևկող-բարդ

անում-պարզ

նստում-պարզ

պատի-պարզ

տակ-պարզ

չոր-պարզ

գերանի-պարզ

վրա-պարզ

զրուցում-պարզ

Ձևաբանորեն

Գարնանը-գոյական, հասարակ, եզակի, հայցական հոլով

արևը-գոյական, հասարակ, եզակի, ուղղական հոլով

մեղմ-որակական ածական

տաքացնում էր-բայ, սահմանական եղանակ, անցյալ անկատար

գետինը-գոյական, հասարակ, եզակի, ուղղական հոլով

և-շաղկապ

ձմռան-գոյական, հասարակ, եզակի, սեռական հոլով

երկար-որակական ածական

գիշերներից-գոյական, հասարակ, հոգնակի, բացառական հոլով

բեզարած-հարակատար դերբայ

գյուղացիք-գոյական, հասարակ, հոգնակի, ուղղական հոլով

արևկող-գոյական, հասարակ, եզակի, գործիական հոլով

անում էին-բայ, սահմանական եղանակ, անցյալ անկատար

նստում-մակբայ

պատի-գոյական, հասարակ, եզակի, սեռական հոլով

տակ-որակական ածական

մի-անորոշ դերանուն

չոր-որակական ածական

գերանի-գոյական, հասարակ, եզակի, սեռական հոլով

վրա-կապ

և-համադասական շաղկապ

զրուցում-բայ, սահմանական եղանակ, անկատար ներկա

Շարայուսորեն

Գարնանը-ձևի պարագա արևը-ենթակա մեղմ-որոշիչ տաքացնում էր-ստորոգյալ գետինը-ձևի պարագա, և ձմռան-ձևի պարագա երկար-որոշիչ գիշերներից-հանգման անուղակի խնդիր բեզարած-ձևի պարագա արևկող էին անում-ստորոգյալ, նստում-ստորոգյալ պատի-հատկացուցիչ տակ-ձևի պարագա, մի չոր-որոշիչ գերանի-հատկացուցիչ վրա և զրուցում-ստորոգյալ։

Հայոց Լ.

1. Թվական
   Տրված թվականները տեղավորիր քանակական, կոտորակային, բաշխական, դասական խմբերում.
   
   հարյուր քսանմեկ, մեկ երրորդ, հինգ-հինգ, տասը, երեքական, տասնինը, երկուական, երրորդ, հինգ ութերորդ , հինգերորդ…

քանակական-հարյուր քսանմեկ, տասը, տասնինը,

կոտորակային- մեկ երրորդ, հինգ ութերորդ

բաշխական-երեքական, երկուական,

դասական-երրորդ, հինգերորդ

2. Ածական
Ածականները բաժանվում են երկու խմբի` որակական և հարաբերական
Այդ երկու խմբերում գրի՛ր համապատասխան ածականներ:

որակական-ամուր պատ, պայծառ աստղ, սառը ջուր

հարաբերական-փայտե դուռ, գիշերային զովություն, բժշկական գործիքներ, միրուքավոր ծերունի:

3. Որակական ածականներն ունեն համեմատության աստիճաններ. դրանք են՝ դրական, բաղդատական, գերադրական
Այդ համեմատության աստիճաններով գրիր երեքական ածական:

դրական-լավ մարդ, լավ կին, լավ ամուսին

բաղդատական-ավելի լավ մարդ, պակաս լավ մարդ, ոչինչ լավ մարդ

գերադրական-ամենից լավ մարդ, ամենալավ մարդ, լավագույն մարդ

4. Հատուկ անունների գրությունը
Գրիր հատուկ անուններ, որոնց բոլոր բաղադրիչները մեծատառով են գրվում:

Արտակ Սարգսյան, Հովհաննես Թումանյան, Հայաստանի Հանրապետություն, Ռուսաստանի Դաշնություն, Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ, Իսպանիայի Թագավորություն, Մեծ Բրիտանիայի և Հյուսիսային Իռլանդիայի Միացյալ Թագավորություն։
Գրիր հատուկ անուններ, որոնց մեկ բաղադրիչն է մեծատառով գրվում:

Մեռյալ ծով, Դեղին ծով, Կարմիր ծով, Սև ծով, Սպիտակ ծով, Միջերկրական ծով

5. Դերանուն
Դերանունները լինում ութ տեսակ: Նշիր այդ տեսակները և յուրաքանչյուր տեսակից գրիր չորս կամ հինգ դերանուն:

անձնական-ես, դու, նա, ինձ

ցուցական-այս, այդ, այն, այստեղ

փոխադարձ-իրար, միմյանց, մեկմեկու, մեկմեկի

հարցական-ինչպիսի՞, ինչքա՞ն, ինչպե՞ս, ինչու՞

հարաբերական-ինչպիսի, ինչքան, ինչպես, ինչու

որոշյալ-ամբողջ, ամեն, ամեն մի, բոլոր

անորոշ-ինչ—որ, ինչ—ինչ, ոմն, մեկը

ժխտական-ոչ ոք, ոչինչ, ոչ մի, ոչ մեկը

6. Տրված նախադասությունը ենթարկիր ձևաբանական և շարահյուսական վերլուծության:

Միրհավը վիզը երկարեց, ինչպես կաքավը դեղնած արտերում խշշյուն լսելուց, և մի ջահել կին դուրս եկավ սիմինդրի խիտ արտից։ 

Ձևաբանորեն

Միրհավը-գոյական, հատուկ, եզակի, ուղղական, հոլով

վիզը-գոյական, հասարակ, եզակի, հայցական հոլով

երկարեց-բայ, սահմանական եղանակ, վաղակատար անցյալ

ինչպես-հարաբերական դերանուն

կաքավը-գոյական, հասարակ, եզակի, ուղղական հոլով

դեղնած-հարակատար դերբայ

արտերում-գոյական, հասարակ, հոգնակի, ներգոյական հոլով

խշշյուն-որակական ածական

լսելուց-անորոշ դերբայ, բացառական հոլով

և-շաղկապ

մի-անորոշ դերբայ

ջահել-որակական ածական

կին-գոյական, հասարակ, եզակի, հայցական հոլով

դուրս-գոյական, հասարակ, եզակի, հայցական հոլով

եկավ-բայ, գործիական հոլով

սիմինդրի-գոյական, հասարակ, եզակի, սեռական հոլով

խիտ-որակական ածական

արտից-գոյական, հասարակ, եզակի, բացառական հոլով

Շարահյուսորեն

  Միրհավը-ենթակա վիզը-ձևի պարագա երկարեց-ստորոգյալ, ինչպես-ձևի պարագա կաքավը-ենթակա դեղնած-ստորոգյալ արտերում-ձևի պարագա խշշյուն-որոշիչ լսելուց-ձևի պարագա, և մի-հանգման ուղիղ խնդիր ջահել-որոշիչ կին-ենթակա դուրս-հարադիր բայ եկավ-ստորոգյալ սիմինդրի-հատկացուցիչ խիտ-որոշիչ արտից-ձևի պարագա։ 

Լրացուցիչ կրթություն

Շարադրել մտքերը ազատ թեմայով:
Կատարել թարգմանություն:
Ընտրել բանաստեղծություններ և ձայնագրվել:

Հայոց Լ.

5. Իհարկե

6. ի-ը

7. վաճառասեղղան

8. ա) Ցուցական դերանուն-այդ

բ) դասական թվական-առաջինը

գ) կապ-բայց

դ) հաստատական վերաբերական-իհարկե

9) Ես-անձնական դերանուն

կնոջ-մակբայ

ծերուկը-գոյական, հասարակ, եզակի, ուղղական հոլով

վազեցի-բայ, սահմանական եղանակ, վաղակատար անցյալ

դողալով-ապակատար դերբայ, գործիական հոլովով դրված

10. ա) Ես-ենթակա

բ) կնոջ-որոշիչ

գ) ծերուկը-ենթակա

դ) վազեցի-ստորոգյալ12

ե) դողալով-ձևի պարագա

11. այնումենայնիվ

12. ներհակական

13. բարդ համադասական

Հայոց Լ.

1. Ածանցավոր բայի տեսակները․

Առանձնացրո’ւ պարզ և սոսկածանցավոր, պատճառական, բազմապատկական, կրավորական ածանց ունեցող բայերը՝ ընդգծելով բայածանցները․

քարանալ-սոսկածանցավոր

հեռացնել-պատճառական

կատակել-պարզ

մոտեցնել-պատճառական

կռկռալ-պարզ

վազել-պարզ

քշվել-կրավորական

հանգստանալ-սոսկածանցավոր

բզբզալ-պարզ

զարմացնել-պատճառական

զարմանալ-սոսկածանցավոր

ցատկոտել-բազմապատկական

բարձրանալ-սոսկածանցավոր

2․ Կազմի’ր տրված բայերի պատճառական ձևերը․

հանգստանալ—հանգստացնել
մոտենալ-մոտեցնել
բերել-բերել տալ
վախենալ—վախեցնել
ծիծաղել-ծիծաղեցնել
հեռանալ-հեռացնել
լռել-լռեցնել
տանել-տալ

3․ Ընդգծի’ր նախադասության գլխավոր անդամները՝ ենթական և ստորոգյալը։
Առանձնացրու պարզ և բարդ նախադասությունները․
Երեխան, վախենալով շնից, մտավ մոտակա տունը։ պարզ
Այդ տունը վաղուց, շա՜տ վաղուց է կանգնած անտառի մեջ, և ես նրան հիշում եմ դեռ մանկությունից։ բարդ
Փոշոտ խճուղին, ինչպես մի գորշ ժապավեն, օձապտույտ ոլորումներով, իմ ծննդավայրից վազում է դեպի Սևան։ պարզ
Ծառերի միապաղաղ կանչի մեջ այդ սպիտակ շենքր անցորդներին թվում է ինչ–որ խորհրդավոր բան, իսկ աղոթասեր օտարականին թվում է մատուռ կամ վանք։ բարդ
Դու գնացիր, և ես մոռացա քեզ։ բարդ
Այդ սպիտակ տունը, որ գոռոզ կերպով բազմել է անտառի գլխին, հանրակացարանն է: բարդ

4. Ածանցներ
Տրված ածանցներով բառեր կազմի’ր.
անք, որդ, ակ, ար, պան, անի, ե, յալ, բաց, ապ, երորդ, րորդ, սուն, բար, որեն

հարգանք, որսորդ, գնդակ, դռնապան, գեղանի, ոսկե, կոչեցյալ, քսաներորդ, երրորդ սիրասուն գրկաբաց, ապուշ, աստիճանաբար, նրբորեն:

5. Տրված նախադասությունը վերլուծի’ր շարահյուսորեն.

Այդ թվականից մի քանի տարի հետո նույն վայրով անցել է մի վարդապետ, որի ճանապարհորդական հիշողությունների մեջ գտնել են Կարմրաքարի անունը։

Այդ թվականից մի քանի տարի հետո-ժամանակի պարագա նույն-որոշիչ վայրով-տեղի պարագա անցել է-ստորոգյալ մի-որոշիչ վարդապետ-ենթակա, որի ճանապարհորդական-որոշիչ հիշողությունների մեջ-տեղի պարագա գտել են-ստորոգյալ Կարմրաքարի-հատկացուցիչ անունը-ենթակա։

Հայոց Լ.

Հայոց Լ․

Հայոց Լ.

1. Տրված նախադասությունները վերլուծիր շարահյուսորեն: Ուշադրություն դարձրու վերաբերության, անջատման, հանգման, միջոցի անուղղակի խնդիրներին:

Մենք-ենթակա, անհամբեր-ձևի պարագա սպասում ենք-ստորոգյալ նրա գալուն-հանգման խ․:

Գյուղամիջում-տեղի պարագա անգործ-որոշիչ նստածների մասին- վերաբերության խնդիր բացասաբար-ձևի պարագա են խոսում-ստորոգյալ։

Մենք-ենթակա հպարտանում ենք-ստորոգյալ հայրենիքի-հատկացուցիչ համար անձնվեր-որոշիչ մարտնչողներով-միջոցի խնդիր:

Ուրիշների-հատկացուցիչ գործերին խառնվելուց-միջոցի խնդիր ձեռք քաշիր-ստորոգյալ։

Հրաժարվիր-ստորոգյալ ընկերներիդ մասին վատ արտահայտվելուց-վերաբերության խնդիր:

Մարդիկ-ենթակա ողջունեցին-ստորոգյալ շքանշանով-որոշիչ պարգևատրվածներին-հանման անուղղակի խնդիր: 

Նրանք-ենթակա պարծենում են-ստորոգյալ կռվում հերոսաբար նահատակվածներով-միջոցի խնդիր:

Այսօր-ժամանակի պարագա պատկերասրահում-տեղի պարագա ներկա գտնվողների մասին գրված էր թերթում-ստորոգյալ։

2. Ո՞ր եղանակով են դրված բայերը:

Ելնեմ-ըղձական, ծաղկումն է-սահմանական ներկա ձնծաղիկնրի,
Հողից ինձ նայող աչերն համբուրեմ,
Գնամ ետևից ծիծեռնակների,
Նրանց հետ ետ գամ, գարունը բերեմ:-ըղձական եղանակ

Հեռցի՛ր, մոռացի՛ր, մի՛ հիշիր,-հրամայական եղանակ
Ինձ այդպես քրոջ պես մի՛ գթա:-արգելական հրամայական

Դու կգաս ու կրկին հայացքով կդյութես-ենթադրական ներկա
Լուսերես, կցրես մառախուղը հոգուս,
Ոսկեշող ժպիտով ու քնքուշ խոսքերով,
Որ գիտես միայն դու:

Ես մինչ ի մահ, կախաղան,
Մինչև անարգ մահու սյուն,
Պիտի գոռամ, պիտ կրկնեմ-հարկադրական
Անդադար. ազատությո՜ւն։

Իմ մահով ոչինչ չի փոխվի կյանքում,-սահմանական եղ, ժխտական խոնարհում, ներկա
Ու չի պակասի աշխարհում ոչինչ,
Մի լույս կմարի հինգերորդ հարկում,-ենթադրական
Կմթնեն մի պահ աչքերը քո ջինջ։

Եթե աշխարհը նույնն էր մնալու,-անցյալ ապակատար
Եթե քո ջանքից
Նրա բեռը չէր թեթևանաալու,-սահմանական եղանակ, ժխտական խոնարհում, անցյալ ապակատար
Էլ ո՞վ էր ասում,- սահմահանական եղ․, ներկա ժ
Որ այնքան ծանր հոգսերը նրա
Առնեիր քո թույլ ուսերի վրա։-ըղձական եղ․, անցյալ ժ․
Եթե քո առաջ դուռ էր փակելու-սահմանական եղ․, անցյալ ապակատար
Եվ չէր դնելու ականջը լանջիդ,-սահմանական եղանակ, անցյալ ապակատար ժ․
Եվ գլուխ չուներ՝ արձագանքելու-սահմանական եղանակ
Ամեն մի կանչիդ.
Էլ ինչո՞ւ էիր այդքան թրթռում,
Էլ ինչո՞ւ էիր դու քեզ քրքրում, սահմանական եղ․, անցյալ անկատար
Էլ ինչո՞ւ էիր ականջդ սրում,
Որ նրա ամեն շշուկը բռնես,
Որ նրա ամեն խորհուրդն ըմբռնես,
Նրա հետ ընկնես, նրա հետ թռնես, ըղձական ներկա
Մեռնես, համբառնես…
Էլ ինչո՞ւ էիր,
Բոբիկ ոտներդ մաշում քարերին,
Փորձում անհնարն ու անկարելին, սահմանական եղ․, անցյալ անկատար
Եթե աշխարհը նույնն էր մնալու,
Եվ ինչ-որ չափով
Չէին մաշվելու հոգսերը նրա։ անցյալ ապակատար
Բայց էլի, սիրտ իմ,
Շնորհակալ եմ ես հազար անգամ,
Որ գոնե ինքդ բեռ չմնացիր անցյալ կատարյալ
Աշխարհի հոգնած ուսերի վրա։

Լրացուցիչ կրթություն

Անել թարգմանություն:

Հայոց Լ.

1. Կարդալ քննարկումները:
2. Դուրս գրել ,,Աբու-Լալա Մահարի,, պոեմից 5-ական համեմատություն, փոխաբերություն, մակդիր:

նիրհում ջեննաթի շքեղ-փոխաբերություն

խայթող իմ սերը-մակդիր

Իմ սեգ քարավան-մակդիր

Խփեմ վրանըս-փոխաբերություն

շեղջերը հորձանքներ կտան-փոխաերություն

Խարխուլ մակույկով հանձնվիր ծովին-փոխաբերություն

մի չքնաղ դժոխք-մակդիր

ոսկեշող երազ կյանքի ցավի տակ-փոխաբերութուն

աստղերն են պղծում տռփանքով ժահրի-մակդիր

եջազի ափերն զմրուխտյա-մակդիր

1. Կարդալ ստեղծագործությունններից մեկը և քննարկել:

Հայոց Լ.

1. Գրի՛ր երեքական նախադասություն բութի գործածության յուրաքանչյուր դեպքով:

Ես տուն գնացի, նա՝ շուկա գնաց, հետո ինձ թվում է՝ որ էլ չենք հանդիպի, իսկ շուկաից գալուց, ես՝ գնացի հանդիպելու տանը։

Բութը դրվում է՝

—զեղչված ստորոգյալի փոխարեն

Օրինակ` Ես տուն գնացի, նա՝ շուկա (գնաց):

—զեղչված ստորադասական շաղկապների փոխարեն 

Օրինակ` Ինձ թվում է՝ (որ) էլ չենք հանդիպի:

—դերբայական դարձվածով ձևավորված բառակապակցություններից առաջ և հետո

ա.եթե դերբայական դարձվածը նախադաս է,
Դեռ լույսը չբացված՝ զինվորը ճամփա ընկավ:

բ.եթե դերբայական դարձվածոը վերջադաս է,

Համրում եմ քայլերդ մոլոր՝ աշնան մեջ նայելով հեռուն:

—թվարկում պարունակող նախադասություններում կամ տեքստում, թվարկումից առաջ

Օրինակ`  «Երեքով կգնաք՝ դու, Արմենն ու Սահակը»:

—բացահայտիչ-բացահայտյալ կապակցություններում

Օրինակ` « Դու՝ մասնագետդ, ուշադիր պիտի լինես»:

Հետադաս որոշիչը տրոհվում է բութով, եթե այն ԾԱՎԱԼՈՒՆ է, այսինքն կազմված է երկու և ավելի բառերից /

Օրինակ` Եկողը գեղեցիկ տղամարդ էր` բարձրահասակ, պարթև:
Հեռվում երևաց ամրոցը` շրջապատված բարձրաբերձ պարիսպներով: 

Հատկացուցիչը հատկացյալից տրոհվում է բութով, եթե նրանց միջև ընկած են նախադասության այլ անդամներ:

Օրինակ` Ոսկանը նայում էր պատի` տարիների ընթացքում խամրած նկարին:

Ոսկանը հանեց Ստեփանոսի՝ վաղուց խունացած նամակը և սկսեց կարդալ»:

Բութ է դրվում մեկ, երկու բառից կազմված ուրիշի ուղղակի խոսքում:
Տղան ասաց՝ չեմ գա:
Ուսուցիչը զարմացավ՝ իրո՞ք:

2. Գրի՛ր երեքական նախադասություն ստորակետի գործածության յուրաքանչյուր դեպքով:

Ես գնացի տուն, որովհետև վատ էի զգում, հետո աշխատեցի լինեի առողջ և փորձեցի մնալ դպրոցում, իսկ հետո ես լավ զգացի։

Ստորակետ դրվում է.

1.Բարդ ստորադասական նախադասության շաղկապից առաջ (որ, թե, եթե, որպեսզի, որովհետև, ուստի, քանզի, թեպետ և այլն)։
Աշակերտը հետ քաշվեց, որ ուսուցիչն անցնի։

2. Համադաս նախադասությունների միջև (բացի և, ու կամ շաղկապներից, եթե ենթական փոխված չէ)։
Երկնքում ամպրոպ էր որոտում, բայց անձրև չէր գալիս։

3. Եթե ցույց է տալիս թվարկում։
Պատից կախված էին նիզակներ, տեգեր, դաշույններ։

4.Միջանկյալ բառերից հետո (սակայն, իհարկե, ցավոք և այլն ) ։ Եթե դրանք գտնվում են նախադասության սկզբում, անջատել ստորակետով, իսկ եթե մեջտեղում է՝ երկու կողմից։
Իհարկե, հեշտ չէր համակերպվել անարդարության հետ։
Միջանկյալ բառերի վրա շեշտ չի դրվում։

5. Ձայնարկություններից հետո (հե՜յ, ախ՛)։
-Հե՜յ, ո՞վ կուզի թել ու ասեղ։

6.Կոչականից հետո։
-Արա՛քս, ինչու՞ ձկանց հետ պար չես բռնում մանկական։

7.Կրկնվող շաղկապից հետո (և՛…, և՛…., կա՛մ…, կա՛մ…, ո՛չ…, ո՛չ…, թե՛…,թե՛…։)
Կա՛մ հեռացիր, կա՛մ մնա։

8. Դերբայական դարծվածից առաջ և հետո, եթե միջադաս է։
Գրությունը, գրված լինելով անընթեռնելի ձեռագրով, անհասկանալի էր։

9. Բացահայտչից հետո, եթե նախադասության վերջին բառը չէ։
Մեր ազգային էպոսի գլխավոր հերոսը՝ Սասունցի Դավիթը, մարմնավորում է հայ ժողովրդի ազգային բնավորության լավագույն գծերը։
Ահա մոտավորապես այսքանը ստորակետի մասին

Մնացածը տես այստեղ: