Նոյեմբերի 2019 — Տիգրան Այվազյան

Հայոց Լեզու

Փոխադրել գրաբարյան տեքստերը.

ա/Որ սերմանէ սերմն բարի՝ է որդի՛ մարդոյ: Եւ ագարակն աշխա՛րհս է: Սերմն բարի՝ նոքա են, որ որդիքն արքայութեան են. իսկ որոմնն որդիք չարին են: Եւ թշնամին որ վարեաց զայն՝ սատանայ է՛: Եւ հունձքն կատարա՛ծ աշխարհիս է, եւ հնձաւղքն՝ հրեշտա՛կք են: Որպէս ժողովի որոմնն՝ եւ ի հուր այրի, ա՛յնպէս եղիցի ի կատարածի աշխարհիս: Առաքեսցէ որդի մարդոյ զհրեշտակս իւր, եւ ժողովեսցեն յարքայութիւնէ նորա զամենայն գայթագղութիւնս՝ եւ զայնոսիկ ոյք գործե՛ն զանաւրէնութիւն: Եւ արկցեն զնոսա ի հնոց հրո՛յ. ա՛նդ եղիցի լալ՝ եւ կրճել ատամանց: Յայնժամ արդարքն ծագեսցին իբրեւ զարեգակն յարքայութեան երկնից: Որ ունիցի ականջս լսելոյ՝ լուիցէ՛:

բ/ե՛լ սերմանահան սերմանել. եւ ի սերմանելն իւրում, էր որ անկաւ առ
ճանապարհաւ, եւ եկն թռչուն երկնից՝ եւ եկե՛ր զնա: 5 Եւ այլն անկաւ յապառաժի, ուր ո՛չ գոյր հո՛ղ բազում, եւ
վաղվաղակի՛ բուսաւ: Առ ի չգոյէ՛ հիւթոյ երկրին՝ 6 ի ծագել արեւուն տապացա՛ւ, եւ զի ո՛չ գոյին արմատք՝
չորացաւ: 7 Եւ այլն անկաւ ի մէջ փշոց, եւ ելին փուշքն եւ հեղձուցին զնա: 8 Եւ այլն անկաւ յերկի՛ր բարի, եւ
տայր պտո՛ւղ. էր՝ որ հարիւաւո՛ր, եւ էր՝ որ վաթսնաւո՛ր, եւ էր՝ որ երեսնաւո՛ր: 9 Որ ունիցի ականջս լսելոյ՝
լուիցէ՛

Լրացուցիչ կրթություն

Կիրակնօրյա ընթերցարան

Նկարը՝ Քնարիկ Հայրապետյանի

Հայոց Լեզու

Քննարկում ենք Ռոբերտ Շեքլիի «Ձկնորսական սեզոն» պատմվածքը:
Փոխադրել հատվածը:

Ելավ սերմանացան ցանելու և այն սերմերը, որ ընկան ճանապարհին և եկան երկնքից թռչուները և կերան այն։ Մյուսները ընկան ժայուրին, ուր չկար հող և չբուսնեցին։ Երկրից հյուր չվերձնելով, արևը քսյելուն պես, արմատները չորացան։ Մյուսները ընկան փշերի մեջ և փշերը խեղդեցին նրանց։ Մյուսները ընկան բարեբեր հողում և պտուղ տվեցին հարյուրավոր և վաթսունավոր, երեսունավոր։ Ով ականջ ունի թող լսի։

3. Փոխադրեք հետևյալ հատվածը.

Լուարո՛ւք դուք զառակ սերմանացանին: 19 Յամենայնէ՝ որ լսէ զբանն
արքայութեան՝ եւ ո՛չ ա՛ռնու ի միտ, գա՛յ չարն՝ եւ յափշտակէ՛ զսերմանեալն ի սիրտ նորա. ա՛յն է՝ որ առ
ճանապարհաւն սերմանեցա՛ւ: 20 Եւ որ յապառաժին սերմանեցաւ՝ ա՛յն է, որ իբրեւ լսէ զբանն, եւ
վաղվաղակի խնդութեամբ ընդունի զնա: 21 Բայց քանզի ո՛չ ունի արմատս յինքեան, այլ առ ժամանա՛կ մի ի
լինել նեղութեան եւ հալածանաց վասն բանին՝ վաղվաղակի՛ գայթագղին: 22 Իսկ որ ի մէջ փշոցն
սերմանեցաւ, ա՛յն է՝ որ իբրեւ լսէ զբանն, եւ հոգք աշխարհի՛ս եւ պատրանք մեծութեան հեղձուցանեն զբանն, եւ լինի անպտուղ: 23 Իսկ որ յերկիրն բարի սերմանեցաւ, ա՛յն է՝ որ իբրեւ լսէ զբանն՝ եւ ի միտ առնու, եւ տայ
զպտո՛ւղ, է՝ որ հարե՛ւր, եւ է՝ որ վաթսո՛ւն. եւ է՝ որ երեսո՛ւն: Որ ունիցի ականջս լսելոյ՝ լուիցէ:

Հիմա լսեք սերմնացանի առակի նշանակությունը։ Երբ մեկը լսում է թագավորության խոսքը, բայց չի հասկանում դրա իմաստը, չարը գալիս է և հափշտակում նրա սրտում ցանվածը, սա է ճանապարհի եզրին ցանվածը։ Իսկ ժայռոտ տեղում ցանվածը նա է ով լսում է խոսքը և ուրախությամբ իսկույն ընդունում է այն։ Բայց իր մեջ․ արմատ չունենալով մի որոշ ժամանակ է մնում և երբ այդ խոսքի պատճառով նեղվում է կամ հուզվում նա անմիջապես գայթակղվում է։ Իսկ փշերի մեջ ցանվածը նա է, ով լսում է խոսքը, բայց աշխարհի հոգսերը և խաբելու զորությունը խախտում է նրա խոսքը և դառնում է անպտուղ։ Իսկ

Ծեծի պատմական տեսությունը։ Լեռ Կամսար

Թե ո՞ր դարում է առաջ եկել ծեծը, հայտնի չէ։ Այն, որ մեր աշակերտության ժամանակ մեզ ծեծում էին եւ ասում՝ «ծեծը դրախտից է եկել», պատմական փաստերով չի ապացուցվում։ Դրախտում Աստված բոլոր իրավունքներն ուներ ծեծելու Եվային իր պատվազանցության համար, բայց չծեծեց։ Հնում մարդիկ ինչքան ասես կռվել են իրար հետ, սպանել, ջարդել, փշրել են, բայց երբեք թույլ չեն տվել իրար ծեծել։

Վայրենին անգամ մորթել կերել է մարդուն, բայց վրան ձեռք չի բարձրացրել։ Ծեծի մասին մենք լսում ենք առաջին անգամ Հին Հունաստանից, մոտավորապես չորս հազար տարի Քրիստոսի թվականությունից առաջ։ Սոկրատեսի կինը, սաստիկ բարկացած, ծեծում է հույն փիլիսոփային եւ դրանով չհագեցած՝ ձեռքի կուլան փշրում է նրա գլխին։ (Զարմանալի կերպով ամեն չար բան կնոջից է գալիս)։ Ծեծն իր բնույթով անհատական է։ Չի պատահել դեպք, որ ազգ ազգի վրա հարձակվի եւ ծեծի նրան։ Հետեւաբար, ծեծը մարդկությունը ծառայեցրել է միայն իր անհատական կարիքների համար։ Ծեծի կողմից մարդուն բախտակից է անասուններից մեր խեղճ ավանակը։ Մարդը նրան էլ է ծեծում անխնա։ Բայց ավանակները մարդուց բախտավոր են նրանով, որ նրա քուռակին չեն ծեծում փոքր ժամանակ, ընդհակառակը, սիրում եւ փայփայում են այնքան ժամանակ, մինչեւ նա ծեծունակ է դառնում։ Իսկ մարդու հետ ճիշտ դրա հակառակն է պատահում։ Մարդու երեխան ծեծվում է տանը ծնողների կողմից, հետո իր ծեծը կատարելագործում է դպրոցում ուսուցչի օգնությամբ։ Ավանակը մարդուց բախտավոր է եւս մի այլ կողմով։ Ամեն երկրում կենդանիների պաշտպան ընկերություններ կան կազմված, որոնք արգելում են անասունի վրա ձեռք բարձրացնել։ Քսանչորս թվականին մեզ մոտ էլ կար, որի նախագահն էր մի տիկին՝ Մալխասյան ազգանունով. նա միջամտում էր գյուղացու գործերին, թույլ չտալով (գեթ) քաղաքում ծեծել իր ավանակին։ Գյուղացին էլ նախ գյուղում ծեծում էր կենդանուն՝ հետո քաղաք իջեցնում։ Շատ երկար քրքրելով պատմական անցյալը, ես չկարողացա իմանալ, թե մարդն առաջին անգամ իրե՞ն է ծեծել, թե՞ ավանակին։ Այս կարգի պրպտումներս ինձ միայն այն եզրակացությանը բերին, որ ծեծը տեղի է ունենում միայն քաղաքակիրթ մարդու եւ ընտանի անասունի շրջանում։ Վայրի գազանին հայտնի չէ, թե ինչ բան է այդ զարմանալի ակտը։ Եթե պետք է պարզել, թե այդ ակտը մարդու ո՞ր ֆիզիոլոգիական պահանջի բավարարումն է, ես չեմ կարող ձեզ ասել, դա ձեզ կասի բժիշկը։ Սուտ, թե սխալ՝ չգիտեմ, մի բժշկական գրքում կարդացել եմ, որ սեռական անտարբերություն ունեցող ամուսինը խնդրում է կնոջը մտրակով ծեծել իրեն՝ եռանդի գալու համար։ Եթե այս բանը ճիշտ լինի, ծեծը կշարունակվի մարդկանց մեջ հավիտյանս հավիտենից ու երբեք չի վերանա աշխարհից։ Կյանքումս ես ծեծվել եմ երկու տեղ։ Մեկը՝ դպրոցում, մյուսը՝ Ստալինի ժամանակ բանտում։ Դպրոցում ծեծվել եմ թվաբանության դասին։ Սխալվում էի, չէի իմանում, որ երկու անգամ երկու անում է չորս։ Ասում էի՝ հինգ։ Իսկ բանտում ճիշտ դրա հակառակը։ Ծեծվում էի ճշմարիտը խոսելուս համար. ասում էին պետք է սխալ խոսես, որ չծեծենք։ Ինքս՝ հարազատ սովետական քաղաքացի, ոչ մի զանցանք չկատարած։ Ասել են՝ կանգնիր, կանգնել եմ, ասել են՝ նստիր, նստել եմ։ Բայց ստիպում էին ինձ խոստովանել, որ ես կառավարության «նստի՛ր» հրամանին կանգնել եմ, իսկ «կանգնի՛ր» հրամանին՝ նստել։ Իսկ ես, որովհետեւ սուտ խոսել չեմ իմանում, չէի խոստովանում այդ բանը եւ ծեծվում էի։ Այս փաստն էլ գալիս է ասելու, որ ծեծը հավիտենական երեւույթ պիտի դառնա։ Որովհետեւ մարդը կամ սուտ պիտի խոսի, կամ ճիշտ ու երկու դեպքում էլ ծեծվի… Ի՞նչ արած։ Ծեծվենք, տեսնենք՝ մեր վերջն ի՞նչ կլինի։

Հայոց Լեզու

1․ Կազմի՛ր տրված բայերի բոլոր դերբայական ձևերը, ընդգծի՛ր հիմքերը և պատասխանի՛ր հարցերին:

Գրել, կարդալ, տեսնել, սառչել, բարձրանալ, մոտենալ, մոտեցնել:
Անորոշ — ել, ալ-գրել կարդալ, տեսնել բարձրանալ, մոտենալ մոտեցնել
Համակատար — ելիս, ալիս —գրելիս կարդալիս, տեսնելիս սառչելիս, բարձրանալիս, մոտենալիս, մոտեցնելիս
Հարակատար — ած —գրած կարդացած, տեսած սառած, բարձրացած, մոտեցած
Ենթակայական — ող —գրող, կարդացող, տեսնող, սառչող, բարձրացող, մոտեցող
Անկատար — ում (եմ) —գրում, կարդում, տեսնում, սառչում, բարձրանում, մոտենում, մոտեցնում
Կատարելի — ելու, ալու (եմ) —գրելու, կարդալու, տեսնելու, սառչելու, բարձրանալու, մոտենալու, մոտեցնելու
Վաղակատար — ել (եմ) —գրել կարդացել, տեսնել, սառչել, բարձրացնել, մոտեցնել
ժխտական — (չեմ) ի, ա –չեմ գրի չեմ կարդա, չեմ տեսնի, չեմ սառչի, չեմ բարձրանա, չեմ մոտենա, չեմ մոտեցնի

2․Ընդգծված դերբայական դարձվածները վերածի՛ր երկրորդական նախադասությունների: Ո՞ր դերբայից ինչպիսի՞ դիմավոր ձևեր են ստացվում:

Շտապ եզրակացություն անելիս կարելի է սխալվել:

Երբ շտապ եզրակացություն ես անում, կարելի է սխալվել։

Բնության հավասարակշռությունը խախտելիս պետք է մտածել հետևանքի մասին:

Երբ բնության հավասարակշռությունը խախտում ես, պետք է մտածել հետևանքի մասին։

Բնության մեջ հավասարակշռության խախտումը վնաս է հասցնում իրենց սխալները երբեմն շատ ուշ գիտակցող մարդկանց:

Բնության մեջ հավասարակշռության խախտումը վնաս է հասցնում այն մարդկանց, որոնք երբեմն իրենց սխալները ուշ են գիտակցում։

Կենդանաբանները հավաքեցին որսի ժամանակ խփված աղվեսները:

Կենդանաբանները հավաքեցին աղվեսներին, որոնք խփվել էին որսի ժամանակ։

Դեպի մորուտը ուղղություն վերցրած հետախույզը կտրուկ թեքվեց դեպի լանջը:

Հետախույզը, որ ուղղությունն էր վերցրել դեպի մորուտը, կտրուկ թեքվեց դեպի լանջը։

Երկրի ձգողության ազդեցության տակ գտնվող բեռը կախենք թելից: Բեռը, որ գտնվում է Երկրի ձգողության ազդեցության տակ, պետք է կախենք թելից։

3․Ընդգծիր դերբայական դարձվածները։ Ուշադւություն դարձրու կետադրությանը։

Փորձելով պայքարել նրա դեմ՝ ես հասկացա, որ պարտված եմ:

Ես, փորձելով պայքարել նրա դեմ, հասկացա, որ պարտված եմ:

Ես պատահաբար ընկա՝ ուժեղ ցավեցնելով ու վնասելով ոտքս:

Շուտով տուն վերադարձավ Կարինեն՝ կրծքին մի գեղեցիկ ծաղկեփունջ սեղմած:

Սուրենը, հասկանալով իր սխալը, ներողություն խնդրեց բոլորից:

Աստղիկ տատիկը լալիս էր՝ պատմելով իր ընտանիքի հետ կատարված ոճրագործության մասին:

Փոքրիկն արթնացավ՝ վախեցած անսպասելի ու հանկարծակի աղմուկից:

Գուրգեն պապիկը, գլուխը դժգոհությամբ օրորելով, խոսում էր մեր կառավարության վարած քաղաքականությունից:

Արմինեն ասմունքի դասերի էր հաճախում ՝ ցանկանալով լավ ու ճանաչված դերասանուհի դառնալ:

Հրճվանքից ասես ոտքերը գետնից կտրված՝ փոքրիկ Հրաչիկն անհամբեր սպասում էր իր նվերին:

Քննության օրը հուզված ու փոքր-ինչ շփոթված ուսանողները, կրկնելով հարցաշարը, սպասում էին իրենց հերթին:

Հնագետները պատմում էին,որ գտել են մի արհեստական սիրտ՝ շատ հմտորեն պատրաստված:

Հիացած ու զարմացած մեր գեղատեսիլ ու զարմանահրաշ բնությամբ ու պատմամշակութային կոթողներով՝ զբոսաշրջիկներն ամեն տարի գալիս են Հայաստան:

Վիրավոր գայլը, աստիճանաբար խեղճանալով, պատրաստ էր անձնատուր լինել:

Տղան մտածում էր իր անելիքների մասին՝ հայացքը հառած պատից կախված նկարին:

Փորձելով լավ ներկայացնել տնային աշխատանքը՝ աղջիկն աշխատում էր չշտապել ու առոգանությամբ կարդալ:

Նկարիչը, նայելով բնորդուհու գեղեցիկ մարմնին, փորձում էր ընդգծել ամեն մի մանրուք:

Տիկին Աիդան գնաց մոտակա գեղեցկության սրահ՝ մազերը հարդարելու:

Լրացուցիչ կրթություն

1․ Կարդալ, դուրս գրել անհասկանալի բառերը և բառարանի օգնությամբ բացատրել։

2․ Ի՞նչն է երգիծվում ստեղծագործության մեջ։ Հիմնավորեք։

Մարդը, քաղաքակիրթ մարդու պահվածքը, իշխանությունները, ծեծի տարբեր աստիճանները։

3․ Դուրս գրեք այն հատվածները, որոնք դուք համարում եք առավել երգիծական։

Սոկրատեսի կինը, սաստիկ բարկացած, ծեծում է հույն փիլիսոփային եւ դրանով չհագեցած՝ ձեռքի կուլան փշրում է նրա գլխին։ (Զարմանալի կերպով ամեն չար բան կնոջից է գալիս)։

Շատ երկար քրքրելով պատմական անցյալը, ես չկարողացա իմանալ, թե մարդն առաջին անգամ իրե՞ն է ծեծել, թե՞ ավանակին։ Այս կարգի պրպտումներս ինձ միայն այն եզրակացությանը բերին, որ ծեծը տեղի է ունենում միայն քաղաքակիրթ մարդու եւ ընտանի անասունի շրջանում։ Վայրի գազանին հայտնի չէ, թե ինչ բան է այդ զարմանալի ակտը։

Կյանքումս ես ծեծվել եմ երկու տեղ։ Մեկը՝ դպրոցում, մյուսը՝ Ստալինի ժամանակ բանտում։ Դպրոցում ծեծվել եմ թվաբանության դասին։ Սխալվում էի, չէի իմանում, որ երկու անգամ երկու անում է չորս։ Ասում էի՝ հինգ։ Իսկ բանտում ճիշտ դրա հակառակը։ Ծեծվում էի ճշմարիտը խոսելուս համար. ասում էին պետք է սխալ խոսես, որ չծեծենք։

Ծեծի պատմական տեսությունը։ Լեռ Կամսար

Նկարը՝ Շուշան Փաշինյանի

Պատմություն

Առաջին խումբ

Շարադրեք և բնութագրեք հայոց ազատագրական շարժման արևելահայկական բաղկացուցչի դրսևորումները; Հայ ժողովուրդը ձգտում է էր դեպի Անդրկովկաս շարժվող ռուսական զորքերի օգնությամբ տապալել խաների, փաշաների, շեյխերի ու բեկերի ծանր լուծը և մտնել ռուսական հովանու տակ։ Տվյալ ժամանակում այդ էր միակ ելքը։
Պատերազմների ժամանակ հայ ժողովուրդը զգալի ռազմական, նյութական օգնություն է ցույց տվել ռուսական բանակին: 1804–13 թթ-ի պատերազմի ընթացքում Երևանի բերդի առաջին պաշարմանը (1804 թ.) մասնակցել են 100 հեծյալից կազմված հայկական աշխարհազորային և Ռոստոմ Բեկի (Ռուստամ) գլխավորած հայկական հեծյալ ջոկատները: Պատերազմի առաջին իսկ օրերից Ղազախ-Շամշադինում և Դիլիջանում թշնամու դեմ սրընթաց գրոհներ է կատարել վարդապետ Գրիգոր Մանուչարյանցի աշխարհազորային ջոկատը (500 հեծյալ): Լոռի-Փամբակում աչքի են ընկել Մարտիրոս Վեքիլյանի ջոկատը և Մելիք-Աբովի հեծելաջոկատը (50 հեծյալ): 1806 թ-ին Ղարաբաղում կռվել է Մելիք-Ջումշուդ Շահնազարյանցի հեծյալ ջոկատը:

1811–12 թթ-ին Զանգեզուրում նույնպես կազմակերպվել են աշխարհազորային ջոկատներ, որոնք մասնակցել են ռուսական զորքերի ռազմական գործողություններին: Շատ հայեր՝ որպես ռազմական հետախույզներ ու կապավորներ, մեծապես օժանդակել են ռուսական զորքերին: Խիզախությամբ և համարձակությամբ աչքի են ընկել Հարություն Բաբիջանյանը, Վանի և Հակոբ Աթաբեկյան եղբայրները, Հովհաննես Ասլանյանը, Հարություն Մանուկյանը, Մկրտիչ Կոստանյանը, Համազասպ Եսայանը և ուրիշներ:
Թվարկեք 1836 թվականի եկեղեցական կանոնադրության դրական և բացասական կողմերը: Պատասխանը հիմնավորեք; Ռուսական կառավարությունը 1836 թ․ մարտի 11-ին հրապարակեց եկեղեցական կանոնադրություն, որով սահմանվում էին Հայ առաքելական եկեղեցու իրավունքները, պարատականությունները և փոխհարաբերությունները կառավարության հետ։ Բացասական 1. Հայ եկեղեցին իրավունք չուներ զբաղվելու պետական գործերով։ 2. Ռուսական արքունիքը միջամտելու էր հայոց կաթողիկոսների ընտրությանը։ Դրական 1. Հայ եկեղեցին ստանում էր պաշտոնական քաղաքավիճակ հոգևոր եկեղեցական ինքնավարություն։ 2. Այն զբաղվելու էր հայ մանուկների կրոնական ու ազգային դաստիարակությամբ։ Հետևություն Ռուսական արքունիքը որոշել էր հայ առաքելական եկեղեցին պահել պետակա հսկողության տակ։
Վերլուծեք Ռուսական կայսրության քաղաքականությունը Արևելյան Հայատանում: 1827 թ․ վերջերին հայ մտավորականներ Խ․ Լազարյանը, Ա․ Խուդաբաշյանը, Կ․ Արղությանը կազմեցին մի նախագիծ ըստ որին Արևելյան Հայաստանը պետք է ունենար ինքնավարություն իր զինանշանը, ազգային դրոշը օրենքներըպետք է միավորվեր ուենենար հայազգի պաշտոնյաներ և հայ կամավորականերից կազմված բանակ։ Ցարական կառավարությունը բնականաբար չընդունեց Հայաստանի ինքնավարության նախագիծը, բայց Երևանի և Նախիջևաներ խանությունից կազմվեց հայկական մարզ, որը հեռու էր հայկական ինքնավարություն լինելուց։ Շուտով Անդրկովկասում կատարեցին մի շարք վարչական փոփոխություններ։ 1840 թ․ վերացվեց Հայկական մարզը։ 1844 թ․ հիմնվեց Կովկասի փոխարքայությունը։ Երկու տարի անց Անդրկովկասը բաժանվեց նահանգների, 1849 թ․ հիմնվեց Երևանի նահանգը։ Պարզ դարձավ, որ վառչական այդ վերափոխումները նպատակ ունեին ամրապնդելու Ռուսաստանի դիրքերը Անդրկովկասի տարածաշրջանում և բոլորովին չէին բխում տեղի ժողովրդների շահերից։

Աշխարհագրություն

Ուրվագծային քարտեզի վրա նշել հարավ-արևմտյան Ասիայի երկրները և այդ երկրների ափերը ողողող ջրային ավազանները:
Ինչպիսին է Հարավ-արևմտյան Ասիայի աշխարհագրական դիրքը Ասիան տարածաշրջան է Միջերկրական արաբական կարմիր Սև և Կասպի ծովիերի, Ադենի, Օսմանի և Պարսից ծոցերի միջև։ Տարածաշչջան ընդգրկում է Փոքրասիական և Արաբական թերակղզիները, Հայկական լեռնաշխարհը, իրանական բարձրավանդակը և Միջագետքի դաշտավայրը։ Այդ սահմաներում այն զբաղեցնում է շուրջ 7 մլն կմ² տարածք, որտեղ ապրում է 340 մլն մարդ¹։ Պատմաշխարհագրական առումով՝ Հարավարևմտյան Ասիայի կազմում են նաև Հարավաին Կովկասի պետություները ներառյալ Հայաստանի Հանրապետությունը և ամբողջությամբ հայերիս բնօրանը՝ Հայաստանը։
Որոնք են հարավ-արևմտյան Ասիայի տնտեսական զարգացման խոչընդոտներն ու խթանիչները Հարավ-արևմտյան Ասիայի երկրների մեծ մասի տնտեսական հիմքը գյուղատնտեսությունը և սեփական հանքային ռեսուրսներն են։ Տարածաշրջանի բարենպաստ աշխարհադիրքի, հարուստ հանքային ռեսուրսների (հատկապես նավթի) պատճառով այստեղ սուր ձևով բախվում են աշխարհի խոշոր պետույթուների շահերը և լինում են պատերազմներ և ավերածություններ։
Ինչով է պայմանավորված հարավ-արևմտյան Ասիայի մի շարք երկրներում տղամարդկանց մեծ թիվը Հիմնականում մուսուլմանական երկրներում նախապատվությւոն տալիս են արական սեռին, իսկ կանանց իրավունքները վոտնահարված են։
Ինչ դեր ունի հարավ-արևմտյան Ասիան ամողջ աշխարհում Այն կռվախնձոր է մեծ տերույթունների համար։

Հանրահաշիվ

32. ա) {5x+y-7=0

x-3y-4=0 x=3y+11 x=-3×3+11

5xy+y-7=0 x=-9+11

5(3y+11)+y-7=0

15y+55+y-7=0

16y=-48

y=-48/16=-3

բ) {2x+y-1=0 y=1-2 y=1-2×2

3x+2y=0 y=-3

3x+2(1-2x)=0

3x+2-4x=0

-x=-2

x=2

գ) {2x+y-7=0

x-2y+4=0 x=2y-4 x=2×3-4

2x+y-7=0 x=2

2(2y-4)+y=0

4y-8+y-7=0

5y=15

y=15/5

y=3

դ) {3x+y+5=0

x-3y-5=0

3(3y+5)+y+5=0

9y+15+y+5=0

10y=-20

y=-2

ե) {x+2y-4=0 x=-2y+4 x=3x(-2)+4

3x+y+3=0 x=-2

3(-2y+4)+y+3=0

-6y+12+y+3=0

-5y=-15

y=3

33. ա) {2x-3y+7=0 2x=3y-7

3x+4y-1=0 x=3y-7/2

3(3y-7/2)+4y-1=0 x=25

9y-21+8y-2=0

17y=23

y=23/17

բ) {3x-3y-5=0 3x=3y+5

6x+8y+11=0 x=3y+5/3

6(3y+5/8)+8y-11=0 x=3×1,5+5/3

2(3y+5)+8+11=0 x=4,5+5/3

6y+10+8y+11=0 x=9,5/3=3,1

14y=21

y=21/14=3/2=1,5

Հանրահաշիվ

30.

ա) {x-2y=0 x=2y x=7×2

2x-3y-7=0 x=-14

2x2y-3y-7=0

4y-3y=7

y=7

բ) {x+5y=0 x=5y x=5x(-2)

3x+7y-16=0 x=10

3(-5y)+7y=16

-15y+7y=16

-8y=16

y=-2

գ) {y-3x=0 y=3x y=3×2

x-2y+10=0 y=6

x-2(3x)+10=0

x-6x=10

-5x=10

x=2

դ) {7x-y=0 y=7x y=7×3

3x-y+12=0 y=21

3x-7x=-12

-4x=-12

x=3

31. ա) {x-y-1=0 x-y=1 x=1+y x=1+2

x+y-5=0 x+y=5 x=3

1+y+y=5

2y=4

y=2

բ) {x-y-2=0 x-y=2 x=2+y

x+y-6=0 x+y=6 x=2+2

2+y+y=6 x=4

2y=4

y=2

գ) {x-y-2=0 x-y=2 x=2+y

3x-2y-9=0 3x-2y=9 x=2+3

3(2+y)-2y=9 x=5

6+3y-2y=9

y=3

դ) {x-2y-3=0 x-2y=3 x=3+2y

5x+y-4=0 5x+y=4 x=3+2(-1)

5(3+2y)+y=4 x=3-2

15+10y+y=4 x=1

11y=-11

y=-1

ե) {x+2y-11=0 x+2y=11 x=11-2y

4x-5y+8=0 4x-5y+8=0 x=11-2×4

4(11-2y)-5y=-8 x=11-8

44-8y-5y=-8 x=-3

-13y=-52

y=52/13=4

y=4

զ) {x+4y-2=0 x+4y=2 x=2-4y

3x+8y-2=0 3x+8y=2 x=2-4×1

3(2-4y)+8y=2 x=2-4

6-12y+8y=2 x=-2

-4y=-4

y=1

է) {2x+4y-90=0 2x+4y=90

x-3y-10=0 x-3y=10 x=10+3y

2x+4y=90 x=10+3×7

2(10+3y)+4y=90 x=10+21

20+6y+4y=90 x=31

10y=70

y=70/10

y=7

ը) {3x-2y-4=0 3x-2y=4 x=7-5y

x+5y-7=0 x+5y=7 x=7-5×1

3x-2y=4 x=7-5

3(7-5y)-2y=4 x=2

21-15y-2y=4

-17y=-17

y=1

թ) {3x-4y-7=0 3x-4y=7

x+2y+1=0 x+2y=-1 x=-1-2y

3(-1-2y)-4y=7 x=-1-2x(-1)

-3-6y-4y=7 x=-1+2

-10y=10 x=1

y=-1

ժ) {7x-2y-6=0 7x-2y=6

x+4y+12=0 x+4y=-12 x=-12-4y

7x-2y=6 x=-12-4x(-3)

7(-12-4y)-2y=6 x=-12+12

-84-28y-2y=6 x=0

-30y=90

y=-3

ի) {x-y-12=0 x-y=12

2x+4y=0 2x=-4y x=-4y/2

x-y=12 x=-2y

-2y-y=12 x=-2x(-4)

-3y=12 x=8

y=4

լ) {2x+3y-3=0 2x+3y=3

x-y+6=0 x-y=-6 x=-6+y

2x+3y=3 x=-6+3

2(-6+y)+3y=3 x=-3

-12+2y+3y=3

5y=15

y=3

Քիմիա

Ծծմբական թթու-H2SO

երկաթի քլորիդ-FeCl3

մագնեզիումի ՖոսՖոր-M3(P4)

Կալիումի օքսիդ-KO

ցինկի հիսրոքսիդ-Zn(OH)^-1

մանգանի օքսիդ-Mո2O

կալցիումի հիդրոդքսիդ-^2(OH)^-1

ածխաթթու-H2CO3

ալյումինի կարգոնատ-ALCO(3)3

շտքում նիտրատ-Bo(NO3)2

Գրականություն

1.Տրված նախադասությունները դարձրո՛ւ ժխտական:

Բոլոր մարդիկ վազում էին հոսանքի ուղղությամբ: Բոլոր մարդիկ չեին վազում հոսանքի ուղղությամբ
Այդպիսի երևույթները բավականին հաճախ են նկատվում:

Այդպիսի երևույթները բավականին հաճախ չեն նկատվում։

Լիովին հնարավոր է ուրիշ վայրերում էլ կիրառել նման միջոցառումներ:

Լիովին հնարավոր է ուրիշ վայրերում էլ չկիրառել նման միջոցառումներ:
Քամին դեռ փչում էր:

Քամին դեռ չէր փչում
Ինչ—որ մեկը լուսամուտներին թուղթ էր կպցրել:

Ինչ—որ մեկը լուսամուտներին թուղթ չէր կպցրել:
Պատերազմը քայքայել էր ամբողջ տնտեսությունը:

Պատերազմը չէր քայքայել ամբողջ տնտեսությունը: Այստեղ տարվա բոլոր տեղումները լինում են միայն գարնանը:

Այստեղ տարվա բոլոր տեղումները չեն լինում միայն գարնանը:

2. Տրված նախադասությունները դարձրո´ւ հաստատական:

Ոչ մի հնար նրան չէր օգնի կրճատելու ժամանակը:

Ամեն մի հնար նրան կօգներ կրճատելու ժամանակը։

Ոչ մի առագաստանավ քամուն հակառակ շարժվել չի կարող:

Ամեն մի առագաստանավ քամուն հակառակ կարող է շարժվել:

Ոչ ոք զբոսնելու ցանկություն չուներ:

Բոլորը զբոսնելու ցանկություն ունեն։
Միջատներին իբր թունավորող այդ դեղը բոլորովին վնաս չէր տալու այլ կենդանի էակների:

Միջատներին իբր թունավորող այդ դեղը վնաս էր տալու այլ կենդանի էակների:

Այդ փաստարկներն ամենևին չհամոզեցին մարդկանց:

Այդ փաստարկներն համոզեցին մարդկանց:

Ոչ մեկը հիացած չէր այդ փոշով:

Ամեն մեկը հիացած էր այդ փոշով:
Վաղուց ոչինչ չենք լսել այդ մասին:

Վաղուց լսել ենք այդ մասին։

3. Անցյալ ժամանակով դրված բայերը դարձրու ներկա ժամանակով բայեր:

1891 թ. Սիամում (Թաիլանդ) ծնվեցին աշխարհին մինչ այդ անհայտ արատով երկվորյակներ, որոնք մարմնով իրար կպած էին: Ֆիզիկական բոլորովին նույնատիպ արատը նրանց դարձրել էր անբաժանելի:
Մասնագետները, թերթերը գրեցին այդ չտեսնված ու չլսված երեույթի մասին, և հիվանդությունը քաղաքի անունով էլ կոչեցին` «սիամի երկվորյակներ»: Սակայն հարցը դրանով չփակվեց: Բժշկական արտահայտությունը դարձավ նաև զանազան համեմատությունների ու փոխաբերությունների հիմքը: Ընդհանրապես, երբ հարկ եղավ նշելու երկու արարածների հար և նմանությունը, իսկույն ասացին. «Կարծես սիամի երկվորյակներ լինեն»:

1891 թ. Սիամում (Թաիլանդ) ծնվում են աշխարհին մինչ այդ անհայտ արատով երկվորյակներ, որոնք մարմնով իրար կպած են: Ֆիզիկական բոլորովին նույնատիպ արատը նրանց դարձնում է անբաժանելի:
Մասնագետները, թերթերը գրում են այդ չտեսնված ու չլսված երեույթի մասին, և հիվանդությունը քաղաքի անունով էլ կոչում են` «սիամի երկվորյակներ»: Սակայն հարցը դրանով չի փավում: Բժշկական արտահայտությունը դարձավ նաև զանազան համեմատությունների ու փոխաբերությունների հիմքը: Ընդհանրապես, երբ հարկ եղավ նշելու երկու արարածների հար և նմանությունը, իսկույն ասում են. «Կարծես սիամի երկվորյակներ լինեն»:

4.Տեքստերի ածականներն ըստ անհրաժեշտության դարձրո՛ւ բաղդատական կամ գերադրական աստիճանի: Ընղգծի՛ր այն ածականները, որոնք համեմատուության աստիճան չեն կարող ունենալ:

Ո՞վ է հեշտ վազում` գե՞ր, թե՞ նիհար մարդը: Այս պարզ հարցով զբաղվեցին ԱՄՆ-ի Հարվարդի համալսարանի բազմաթիվ գիտնականներ: Հետազոտվեցին տարբեր քաշի վազողներ` իրենց հետ տանելով տասնհինգ կիլոգրամ ծանրություն: Պարզվեց, որ որքան մեծ է մարմնի քաշը, մարդն այնքան մեծ արագություն է զարգացնում, իսկ էներգիայի ծախսը, ընդհակառակը, փոքր է լինում:
Անգլիական մի ընկերություն կառուցել է թեթև մեկտեղանի ինքնաթիռ, որն էժան է, քան ավտոմեքենաների մեծ մասը: Ինքնաթիռը թեթև է, ընդամենը հիսունհինգ կիլոգրամ: Նրա մեծ արագությունը ժամում 145 կիլոմետր է:

Լրացուցիչ կրթություն

Քննարկիր և հիմնավորված գրիր տվյալ առակի վերլուծությունը այնպես, որ շարադրություն ստացվի:

Ոչ մեծ տարբերություն

Արևելքի տիրակալներից մեկը երազ է տեսնում. իբր թե մեկը մյուսի հետևից ընկնում են նրա բոլոր ատամները: Նա վախեցած իր մոտ է կանչում պալատական երազահաններին: Նրանք լսում են և ասում. — Տե′ր, երազն այն մասին է զգուշացնում, որ շուտով դու կկորցնես քո բոլոր հարազատներին:
Տիրակալը բարկանում է և հրամայում խեղճին բանտ նետել: Հետո կանչում է ուրիշ երազահանի :Նա լսում է երազը, մի փոքր մտածում և ասում.
— Տե´ր իմ, երազն այն մասին է պատմում, որ դու ավելի երկար կապրես, քան քո բոլոր հարազատները:
Տիրակալն անասելի ուրախանում է և առատորեն վարձատրում երազահանին՝ լավ կանխատեսման համար: Պալատականները շատ էին զարմացել.
— Չէ՞ որ դու նրան ասացիր նույն բանը ,ինչ որ այն խեղճ նախորդը: Բայց ինչո՞ւ նա խիստ պատժվեց, իսկ դու պարգևատրվեցիր,_ հարցրին նրանք:
Հետևեց պատասխանը.
— Մենք երկուսս էլ միանման մեկնաբանեցինք երազը: Բայց ամեն ինչ կախված չէ նրանից, թե ինչ կասես, այլ նրանից, թե ինչպես կասես:

Շարադրություն

Սկզբում պետք է մտածել իր ասելիքը, ինչպես ասել կամ պետք է արդյոք ասել։ Հաճախ նույն բանը կարող ենք դիմացինին վիրավորելով ասել կամ ասել այնքան նրբանկատ, որ դիմացինը չվիրավորվի։ Պետք է խոսքը ճիշտ արտահայտել ու միտքդ հստա ձևակերպես։

Հայոց Լեզու

1. Դուրս գրիր բոլոր բայերը:

Երբ մթնշաղը տարածում էր թևերը, մոխրագույն զգեստով մի աղջիկ գալիս էր այդ լուռ, գողտրիկ զբոսայգու մտերմիկ անկյունը, և քանի որ մինչև մութն ընկնելը դեռ կես ժամ կար, նստում էր նստարանին ու գիրք էր կարդում։

տարածում էր

գալիս էր

մութն ընկնելը

նստում էր

կադում էր

կար

2. Հատվածից դուրս գրիր բայերը՝ առանձնացնելով դիմավոր և անդեմ ձևերը:

Պարոն Փարքենսթեքեր, որովհետև ուզում էի գոնե կյանքում մեկ անգամ զրուցել իսկական մարդու հետ, մարդ, որը չի կուրացել ոսկու անարգ փայլից ու չի փչացել կարծեցյալ բարձր հասարակական դիրքից։ Ես գիտեմ, չեք հավատա, բայց մինչև կոկորդս կուշտ եմ թե՛ այդ հարստությունից՝ ամենուր դրամ, դրամ, և թե՛ բոլոր ինձ շրջապատողներից՝ ամենուրեք փոքրիկ, պարող խաղատիկնիկներ։ Հոգնել եմ ամեն տեսակ զվարճություններից, թանկարժեք զարդերից, ճամփորդություններից, բարձր հասարակությունից, շքեղությունից։

ուզում էի-դիմավոր

զրուցել-անդեմ

չի կուրացել-դիմավոր

չի փչացել-դիմավոր

գիտեմ-դիմավոր

չեք հավատա-դիմավոր

պարող-անդեմ

հոգնել եմ-դիմավոր

3. Դո՛ւրս գրիր գոյականները՝ նշելով նրանց բոլոր հատկանիշերը:

Պատկերացրե՛ք մի շատ փոքրիկ գյուղ, որտեղ մի ծեր կին է ապրում, որն ունի երկու երեխա` մեկը տղա` 17 և մյուսը աղջիկ` 14 տարեկան:

գյուղ-հասարակ, ոչ անձ վերացական, եզակի, ուղղական

տղա-հասարակ, անձ, թանձրացական, եզակի, ուղղական

աղջիկ-հասարակ, անձ, թանձրացական, եզակի, ուղղական

կին-հասարակ, անձ, թանձրացական, եզակի, ուղղական

երեխա-հասարակ, անձ, թանձրացական, եզակի, ուղղական

4 . Գրի՛ր տասը այնպիսի բառեր, որոնց մեջ հնչյունների և տառերի քանակները չհամապատասխանեն: Օրինակ՝ ողորկ — 5տառ, 6հնչյուն:

Երբ-3 տառ 4 հնչյուն

Երևան-5 տառ 7 հնչյուն

ոզնի-4 տառ 5 հնչյուն

եղջերու-6 տառ 7 հնչյուն

ողորկ-5 տառ 6 հնչյուն

ևեթ-3 տառ 4 հնչյուն

Եղիա-4 տառ 5 հնչյուն

ողկույզ-6 տառ 7 հնչյուն

երեք-4 տառ 5 հնչյուն

երեսուն-6 տառ 7 հնչյուն

5. Տրված բառերից առանձնացրու այն արմատները, որոնք
ա) հնչյունափոխված են.
բ) միայնակ, որպես բառ չեն գործածվում (չես հանդիպել):
Օրինակ`
ա) բնութագրել — բնութ (բնույթ) – ույ-ը դարձել է ու.
բ) խորազնին – զնին արմատը միայնակ, որպես բառ չի գործածվում,

ա) Զուգել-արմատը միայնակ, որպես բառ չի գործածվում

լուսավոր-ույ-ը դարձել է ու

ջրամբար-ու-ն դարձել է ը

գնել-ի-ն դարձել է ը

չվերթ-ու դարձել է վ

շինության-ե-ն դարձել է ի

լճափ-ի-ն դարձել է ը

հանգստություն-ի-ն սղվել է

բ) Խորաքնին-արմատը միայնակ, որպես բառ չի գործածվում

հետախույզ-արմատը միայնակ, որպես բառ չի գործածվում

մեծասքանչ-արմատը միայնակ, որպես բառ չի գործածվում

զորասյուն-արմատը միայնակ, որպես բառ չի գործածվում

զբոսանավ-արմատը միայնակ, որպես բառ չի գործածվում

կենտրոնախույս-արմատը միայնակ, որպես բառ չի գործածվում

ճյուղակոտոր—արմատը միայնակ, որպես բառ չի գործածվում

փառամոլ-արմատը միայնակ, որպես բառ չի գործածվում

Լրացուցիչ կրթություն

Գրել շարադրությունը ,, Կյանքը հրաշալի է,, թեմայով:

Կարող ես ընտրել այլ վերնագիր:

Գրելիս ուշադրություն դարձրու պատումիդ հետևյալ հատկանիշերի վրա.

բնական, անկեղծ, առանց արհեստականության
մանրամասնորեն՝ ներկայացնելով կյանքն իր բոլոր հետաքրքիր և գեղեցիկ կողմերով
նկատի ունենալ զգացողություններ, մարդկային հարաբերություններ, բնություն…

Նկարը՝ Ալինա Արզումանյանի

Կյանքը հրաշալի է

Իմ կյանքը հրաշալի է ամեն ինչով։ Ես իմ կյանքից գոհ եմ, որովհետև ամենինչ ունեմ և ինձ պետք չի ավել բաներ։ Ես ունեմ լավ ծնողներ, եղբայր և շատ հարազատներ,ովքեր ուրախանում են իմ հաջողություններից և տխրում են, երբ ինչ-որ բան լավ չի ստացվում ։ Երբ տխուր եմ կիթառ եմ նվագում, մեղեդիներ եմ հորինում ։ Վերջերս մտերմացել եմ Վահեի հետ։Իմ կյանքը հրաշալի է և ես գոհ եմ դրա համար։

Նոյեմբերի 2019
Ե	Ե	Չ	Հ	Ու	Շ	Կ
				1	2	3
4	5	6	7	8	9	10
11	12	13	14	15	16	17
18	19	20	21	22	23	24
25	26	27	28	29	30